La femme du boulanger (1938)

La femme du boulanger (1938)

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΦΟΥΡΝΑΡΗ

Σκηνοθεσία: Marcel Pagnol

Σενάριο: Marcel Pagnol, από το μυθιστόρημα του Jean Giono.

Παίζουν: Raimu- Φούρναρης.  Ginette Leclerc,-Φουρνάρισσα.  Fernand Charpin-Μαρκήσιος.

 Robert Vattier-Εφημέριος. Robert Bassa: Δάσκαλος.

Υπότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Η ακριβής μετάφραση του Γαλλικού τίτλου είναι: Η ΓΥΝΑΊΚΑ ΤΟΥ ΦΟΥΡΝΑΡΗ. Στην Ελλάδα όμως εμφανίστηκε με τον τίτλο: ΕΚΛΕΨΑΝ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΟΥ.

Ο συγγραφέας, σεναριογράφος και σκηνοθέτης Marcel Pagnol, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Ήδη έχω παρουσιάσει δύο έργα του. (Jean de Florette και Manon des sources)  Τον έχω γνωρίσει όμως πολύ παλαιότερα, όταν ως παιδί την δεκαετία του 50, τέντωνα τα αυτιά μου στο ραδιόφωνο για να ακούσω θέατρο! Εκεί άκουσα για πρώτη φορά την αξεπέραστη τριλογία του: Φανή, Καίσαρας, Μάρτιος.  Στο ρόλο του Καίσαρα ο αείμνηστος Χριστόφορος Νέζερ. Τώρα πάμε πιο παλιά. Στο 1938!

Η ταινία μας μεταφέρει σε χωριό της Γαλλικής Προβηγκίας την δεκαετία του 30. Η Προβηγκία έχει συντηρητική και πατριαρχική νοοτροπία. Οι γυναίκες δεν παίζουν κανέναν ρόλο εκεί και περιορίζονται σε αυτόν της κουτσομπόλας.

Ο Orson Welles θεωρεί την ταινία αυτή μαζί με μερικές άλλες, ως τις κορυφαίες δημιουργίες του παγκόσμιου κινηματογράφου, τον δε ηθοποιό Raimu που υποδύεται τον φούρναρη, ως έναν από τους κορυφαίους ηθοποιούς της εποχής του.

Στο χωριό που βρισκόμαστε, ο Marcel Pagnol μας αποδίδει με γλαφυρό τρόπο τις αντιδικίες, έριδες και ζηλοφθονίες μεταξύ των κατοίκων

 Δεσπόζουσες μορφές του χωριού είναι: ο συντηρητικός Καθολικός ιερέας από τη μια και ο

αριστερός προοδευτικός δάσκαλος από την άλλη.

Όλους αυτούς όμως τους καπελώνει το πραγματικό αφεντικό του χωριού, ο απόστρατος αξιωματικός Μαρκήσιος Νε Βενέλ (Fernand Charpin), του οποίου η ζωή αν και δεν συμβαδίζει ούτε με τις συντηρητικές ιδέες του ιερέα, ούτε με τις προοδευτικές του δασκάλου, καταφέρνει να τους επιβάλλεται, όπως και στον κάθε ένα στο χωριό.

Το χωριό υπέφερε από έναν κακό φούρναρη ο οποίος τους έφτιαχνε άθλιο ψωμί. Να όμως που τα πράγματα δείχνουν να αλλάζουν. Στο χωριό έρχεται νέος φούρναρης ο οποίος φαίνεται να ξέρει την δουλειά του και επιτέλους το χωριό θα χορτάσει ψωμί. Όμως ο ικανός, εργατικός αλλά αφελής φούρναρης έχει ένα μειονέκτημα. Έχει όμορφη γυναίκα που όλοι την λιγουρεύονται!

Αυτή ξελογιάζεται, ή μάλλον ξελογιάζει τον Ντομινίκ (Charles Moulin), έναν νεαρό βοσκό που εργάζεται για τον Μαρκήσιο και τον πείθει να κλεφτούνε!

Το σκάνδαλο βουίζει στο συντηρητικό χωριό και όλοι κολλάνε στον δυστυχή φούρναρη την ταμπέλα του «Κερατά»!

Αυτός δεν μπορεί ή μάλλον δεν θέλει να το πιστέψει και προσπαθεί να εφεύρει αστείες δικαιολογίες για να ξεγελάσει τον εαυτό του.

 Όταν τελικά πείθεται για το τι συνέβη, αντιδρά άσχημα. Το ρίχνει στο πιοτό και σταματά να φουρνίζει. Δηλώνει δε πως δε θα ξαναφτιάξει ψωμί, αν δεν επιστρέψει η γυναίκα του!

Το πλήγμα για το χωριό είναι βαρύ. Μένουν ξαφνικά χωρίς ψωμί, την ώρα που είχαν πιστέψει πως λύθηκε το πρόβλημά τους. Αναγκάζονται να αφήσουν  στην άκρη τις μεταξύ του φιλονικίες και να προσπαθήσουν να βρουν λύση. Ο Μαρκήσιος, ως πρώην στρατιωτικός, αναλαμβάνει να οργανώσει με στρατιωτικό τρόπο τους κατοίκους, οι οποίοι με περιπολίες να χτενίσουν την περιοχή και να βρουν το παράνομο ζευγάρι.

Τελικά το ζευγάρι εντοπίζεται. Ο βοσκός έντρομος την κοπανάει, ο δε ιερέας πείθει την άπιστη σύζυγο να μετανοήσει και να επιστρέψει στον άνδρα της. Έτσι το χωριό θα μπορέσει και πάλι να φάει γλυκό ψωμί.

Η ιστορία είναι απλή. Ο ιδιοφυείς όμως Pagnol και ο ταλαντούχος Raimu κατορθώνουν μια απλή κωμωδία να την μετατρέψουν τραγική και συγκινητική κωμωδία. Πικρή κωμωδία την λέω εγώ. Πράγματι, ο ταλαντούχος Raimu, από φιγούρα γελοίου «κερατά», μετατρέπεται σε τραγικό και συγκινητικό πρόσωπο.

Η ωραία φουρνάρισσα (Fernand Charpin), ενώ θεωρητικά πρωταγωνιστεί και είναι η πέτρα του σκανδάλου, ελάχιστα εμφανίζεται στην ταινία, εκτός από τα τελευταία δέκα-δεκαπέντε λεπτά. Ως εκ τούτου δεν μπορώ να την  κρίνω ως ηθοποιό.

Για τους υπότιτλους να πω τα εξής: Στο opensubttitle υπάρχουν Αγγλικοί και Ισπανική υπότιτλοι. Οι Αγγλικοί όμως είναι πολύ περιληπτικοί, ο δε Άγγλος συχνά λέει πως συγκεκριμένες σκηνές απουσιάζουν από την βιντεοκασέτα του!

Ο Ισπανός είναι ποιο λεπτομερής αλλά φαίνεται να μεταφράζει τα Αγγλικά και όχι απευθείας τα Γαλλικά. Όπου λοιπόν υπάρχει Αγγλική μετάφραση, κάτι γίνεται. Όταν όμως αυτή απουσιάζει, ο Ισπανός μεταφράζει υποτίθεται εξ ακοής τα Γαλλικά και γράφει άρες μάρες κουκουνάρες. Τρία πουλάκια κάθονται...

Η Τρίτη λύση θα ήτο να προσπαθήσω εγώ να μεταφράσω εξ ακοής. Πολλές όμωςαπό τις παλιές ταινίες όμως έχουν το μειονέκτημα να μην έχουν καλή ηχητική απόδοση. Αν λάβουμε δε υπόψη μας τις προφορές της Προβηγκίας και τους τύπους που συχνά μιλάνε μεθυσμένοι, το εγχείρημα δεν ήταν καθόλου εύκολο. Όπου λοιπόν δεν έβγαζα νόημα από τη μετάφραση, μετέφραζα κατ εκτίμηση, προσέχοντας όμως τα γραφόμενά μου να ταιριάζουν με τα συμβαίνοντα στην  συγκεκριμένη σκηνή.

Να επισημάνω πως την μόνη ολοκληρωμένη κόπια που μπόρεσα να βρω, δυστυχώς δεν υπάρχει συγχρονισμός μεταξύ εικόνας και φωνής. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το έργο δεν μπορούμε να το παρακολουθήσουμε ευχάριστα.

Η ταινία με ελλανηκούς υπότιτλους:

https://www.youtube.com/watch?v=k9RuGIRP5TU

Boudu sauvé des eaux (1932)

Boudu sauvé des eaux (1932)

Ο Μπουντί Σώθηκε

Σκηνοθεσία και σενάριο: Jean Renoir

Παίζουν: Michel Simon, Marcelle Hainia, Sévérine Lerczinska, κ.α.

Υπότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο


Με την λέξη Clochard  χαρακτηρίζουν στα Γαλλικά τους τύπους που ζουν άστεγοι, που δεν δουλεύουν, που είναι ευχαριστημένοι να βρίσκουν ένα κομμάτι ψωμί και ένα μπουκάλι κρασί, αλλά δεν έχουν σχέση με τους προλετάριους που έμειναν άνεργοι, ούτε με τους σημερινούς νεόπτωχους που έμειναν άστεγοι λόγο της κρίσης, αλλά είναι ο ενσυνείδητος τρόπος ζωής τους. Στα Αγγλικά λέγονται tramp

και στα Γερμανικά Gammler. Στα Ελληνικά αναφέρονται πολλές φορές απλά «Αλήτες» ή από μερικούς «Τρωγλοδύτες». Δεν ξέρω κατά πόσο είναι δόκιμος αυτός ο όρος. Γενικά ήταν και είναι τύποι που μέμφονται το κοινωνικό σύστημα, παρουσιάζονται ως αντικομφορμιστές, αλλά δεν προτείνουν νέες λύσεις. Αρκούνται να το αρνούνται απλά, αλλά να ζουν παρασιτικά μέσα σ’ αυτό. Είναι αυτοί που οι Γερμανοί αποκαλούν luben proletariat. Σήμερα μπορούμε να τους χαρακτηρίσουμε σαν πρώιμους Χίπη.

Όταν ο σπουδαίος ηθοποιός Michel Simon (Αταλάντη, η Σκύλα κλπ) που έπαιξε τον ρόλο του Clochard Boudu  στο θέατρο ζήτησε από τον Renoir να το κάνουν ταινία, αυτός βρέθηκε προ διλλήματος διότι δεν κατανοούσε τι ακριβώς θα μπορούσε να κάνει. Τότε ξαφνικά είδε τον Michel Simon ως τον τέλειο Clochard και εμπνεύστηκε να γράψει αυτός το σενάριο.

Οι εποχές ώμος ήταν διαφορετικές. Η σάτιρα εναντίων του μικροαστισμού δεν συγχωρέθηκε από το κατεστημένο με αποτέλεσμα η ταινία να γνωρίσει εμπορική αποτυχία.

Για το σενάριο να πούμε τα εξής:

Ο Boudu, συνειδητοποιημένος Clochard, βαριεστημένος με τη ζωή που ζει και απογοητευμένος με την απώλεια του σκύλου του, πέφτει στον ποταμό Σηκουάνα για να θέσει τέρμα στη ζωή του.

Η τύχη το θέλησε και την ενέργειά του αυτή την είδε κάποιος κος Λεστινγουά, ο οποίος έπεσαι στο ποτάμι και τον έσωσε.

Ο κος Λεστινγουά είναι ένας φιλελεύθερος βιβλιοπώλης που ζει με την σύζυγο και την νεαρή υπηρέτριά του την οποία έχει και ερωμένη. Η σύζυγος προφανώς στερημένη σεξουαλικά, μια και τις δυνάμεις του ο μεσόκοπος κος Λεστινγουά τις σπαταλά με την νεαρή υπηρέτρια,  ξεσπά κάνοντας την αυστηρή και ξινή μικροαστή.

Ο κος Λεστινγουά δεν αρκείται στην διάσωση του Boudu, αλλά τον φέρνει σπίτι του

για να του παράσχει τις πρώτες βοήθειες. Δεν αρκείται όμως σ’ αυτό. Αποφασίζει να τον κρατήσει σπίτι του με σκοπό να προσπαθήσει να ον εκπολιτίσει,

όποτε τότε συμβαίνουν όλα τα κωμικά γεγονόταα.

Ο άξεστος και αδιάφορες ως προς τις αστικές συνήθειες νοοτροπία, δεν είναι διευθετημένος να εκπολιτιστεί.

Η τύχη το θέλησε ώστε να γίνει νικητής του κρατικού λαχείου. Ο κος Λεστινγουά δεν αφήνει την ευκαιρία να πάει χαμένη. Τον παντρεύει με την υπηρέτρια για να επωφεληθεί από την παραμονή και των δύο στο σπίτι του.

Η σύζυγος εντωμεταξύ έπεσε σεξουαλικό θύμα της επίθεσης του Boudu, αλλά καθόλου δεν της κακοφάνηκε. Στερημένη όπως θα έπρεπε να ήτανε, είδε ξαφνικά φως!  Την ημέρα της γιορτής για το γάμο, ο Boudu την κοπανάει, επιστρέφει στην ζωή που προτιμά και αφήνει κυρά και υπηρέτρια στα κρύα του λουτρού!

Με το φινάλε θέλει να μας δείξει η ταινία ότι οι διάφοροι Clochard  δεν είναι θύματα της κοινωνικής αδικίας, αλλά ζουν έτσι από επιλογή τους.

Oklahoma! 1925

Oklahoma! (1955)

Σε σκηνοθεσία Fred Zinnemann

Η αλήθεια είναι ότι μεταφράζω υπότιτλους για ενδιαφέρουσες κατά την άποψή μου  ταινίες οι οποίες δεν έχουν κυκλοφορήσει ως  DVD στην Ελλάδα με Ελληνικούς υπότιτλους. Κατόπιν εορτής έμαθα ότι το DVD της ταινίας Oklahoma, κυκλοφόρησε το 2005 επί τη ευκαιρία της συμπλήρωσης 50 χρόνων από την προβολή της ταινίας, με Ελληνικούς υπότιτλους φυσικά! Θα πρέπει βέβαια να κυκλοφόρησε σε περιορισμένο αριθμό δίσκων διότι την εποχή εκείνη περιφερόμουν στα δισκάδικα και δεν το συνάντησα πουθενά. Ούτε στο διαδίκτυο βρέθηκε κανένας χριστιανός να ανεβάσει τους υπότιτλους. Την έπαθα όπως και με την ταινία: «7 νύφες για 7 αδέλφια». Δεν πειράζει όμως. Τουλάχιστον εμπέδωσα τις ταινίες.

Η εν λόγω ταινία έχει ιστορικό ενδιαφέρων από άποψη τεχνολογίας του σινεμά. Είναι η πρώτη ταινία που γυρίστηκε μe το σύστημα TOD-A-O. Δηλαδή σε φιλμ 70mm  και πολυκάναλο ήχο. Επειδή όμως ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιείτο η νέα αυτή τεχνική, για λόγους ασφαλείας γινόταν ταυτόχρονα και λήψη και με κλασική cinemascope κάμερα. Έτσι έγινε δυνατόν να παιχθεί η ταινία και σε κινηματογράφους που δεν ήταν εφοδιασμένοι με το νέο σύστημα, όπως στην Ελλάδα π.χ. όπου η πρώτη ταινία TOD-A-O που είδαμε ήταν το South Pacific (1958) στον Απόλλωνα.

Η Οκλαχόμα ήταν μια Ινδιάνικη περιοχή όπου υπό την πίεση των νέων εποίκων η κυβέρνηση των ΗΠΑ τους περιόρισε σε καταυλισμούς και αργότερα ενέταξε την Οκλαχόμα ως πολιτεία στην ένωση. Οι διαμάχες όμως δεν τέλειωσαν εκεί. Οι πρώτοι έποικοι ήταν βασικά κτηνοτρόφοι και ήθελαν τις τεράστιες εκτάσεις ελεύθερες για να βόσκουν τα κοπάδια τους. Αργότερα ήλθαν και νέοι έποικοι οι οποίοι ήταν βασικά αγρότες. Περιέφραξαν κομμάτια γης για  τις καλλιέργειές τους και για τα οικόσιτα ζώα τους. Αυτό δεν άρεσε στους κτηνοτρόφους οι οποίοι θεώρησαν τους αγρότες καταπατητές και άρχισαν διαμάχες. Με το θέμα αυτό έχουν γυριστεί πολλές ταινίες «Γουέστερν». Αυτή που δείχνει αρκετά τα προβλήματα της εποχής στην Οκλαχόμα  είναι η «CIMARRON». Καμία όμως σχέση με όλα αυτά δεν έχει η παρούσα ταινία του Zinnemann. Μας παρουσιάζεται βέβαια με γλαφυρό τρόπο οι διαμάχες μεταξύ κτηνοτρόφων και αγροτών, αλλά στο τέλος πρυτανεύει  το πνεύμα συνύπαρξης και ενότητας.

Πάντως την ταινία αυτή δεν πρέπει να την δούμε ως ιστορική ταινία, αλλά ως μουσικοχορευτική. Το στόρι μπορεί να είναι αδύναμο όμως οι μελωδίες και τα χορευτικά αποζημιώνουν

Μην περιμένετε όμως ακροβατικά χορευτικά όπως στο «7 νύφες για 7 αδέλφια». Εδώ κυριαρχεί ο φαντασμαγορικός χορός σε στιλ κλασικού μπαλέτου και με αξεπέραστες μελωδίες.

Από τους ηθοποιούς να επισημάνουμε τους εξής:

Έχουμε τον Rod Steiger στον ρόλο του κακού Jud Fry. Αλλά στους ρόλους των κακών είναι εκεί που διέπρεψε ο σπουδαίος αυτός ηθοποιός.

Η Charlotte Greenwood στο ρόλο της θείας Eller είναι απολαυστική.

Ο Gordon McCrae στο ρόλο του Curly McLain προσπαθεί να κατακτήσει την καρδιά της όμορφης Laurey Williams  (Shirley Jones) που την έχει βάλει στο μάτι και ο «κακός» Jud Fry. Και οι δύο τους είναι υπέροχοι στην δημιουργία  ρομαντικής ατμόσφαιρας με τα τραγούδια τους.

Έχουμε και την Annie Carnes που την υποδύεται με πολύ μπρίο η Gloria Grahame η οποία βολοδέρνεται ανάμεσα σε δύο υποψήφιους μνηστήρες. Μεγάλη επιτυχία της θεωρείται το τραγούδι της: I Cain't Say No.

Άλλα επιτυχημένα  τραγούδια είναι τα:

Oh What a Beautiful Mornin, People Will Say We're In Love, The Farmer and the Cowman και άλλα.

Οι λάτρεις λοιπόν των μιούζικαλ των δεκαετιών 50 και 60, καθώς και αυτοί που ενδιαφέρονται για ταινίες που σχετίζονται με την ιστορία της εξέλιξης της τεχνολογίας του κινηματόγραφου, δεν πρέπει να χάσουν αυτή την ταινία.

Monte Carlo or Bust! (1969)

Monte Carlo or Bust! (1969)

Those Daring Young Men in

Their Jaunty Jalopies

Τολμηροί νέοι και τα υπέροχα σαραβαλάκια τους

Σκηνοθεσία: Ken Annakin, Sam Itzkovitch

Συγγραφέας: Jack Davies

Παίζουν:

Bourvil ως Monsieur Dupont
* Lando Buzzanca ως Marcelo
* Walter Chiari ως Angelo
* Peter Cook ως Major Dawlish
* Tony Curtis ως Chester Schofield
* Mireille Darc ως Marie-Claude
* Marie Dubois ως Pascale
* Gert Frobe ως Willie Schickel/Horst Muller
* Susan Hampshire ως Betty
* Jack Hawkins ως Count Levinovitch
* Nicoletta Machiavelli ως Dominique
* Dudley Moore ως Lt Barrington
* Peer Schmidt ως Otto Schwartz
* Eric Sykes ως Perkins
* Terry-Thomas ως Sir Cuthbert Ware-Armitage, Bt
* William Rushton ως John O'Groats (race official)

Υπότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Αυτή η ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί σπάνια από το γεγονός του ότι όχι μόνο Ελληνικοί υπότιτλοι δεν υπήρχαν, αλλά ούτε και κινέζικοι! Από τις επίσημες εταιρίες διανομής της ταινίας εννοείται. Όταν παρακλήθηκα να κάνω αν μπορούσα τίποτα, τους μόνους υπότιτλους που έβρισκα στο διαδίκτυο ήταν Σουηδικοί, Πολωνέζικοι και Ρουμάνικοι. Εγώ δεν κατέχω καμία από αυτές τις γλώσσες. Όμως με επιμονή και υπομονή κάτι κατάφερα. 

Αυτή η ταινία είναι ένα μυστήριο. Έχει προηγηθεί η επιτυχημένη ταινία: "Those Magnificent Men in their Flying Machines" του 1965.  Οι συντελεστές της ταινίας θέλησαν να κάνουν ένα σίγκουελ. Στην Αμερική παίχτηκε με τον τίτλο: "Those Daring Young Men in Their Jaunty Jalopies", για να παραπέμπει στην προηγούμενη ταινία. Η Paramount ξόδεψε πάνω από 10 εκατομμύρια δολάρια. Υπάρχουν τολμηρά και εντυπωσιακά εφέ για την εποχή.

Ο σκηνοθέτης ήταν πάλι ο Ken Annakin .Χρησιμοποιήθηκαν αρκετά από τα επιτυχημένα ονόματα της προηγούμενης ταινίας ενώ το καστ συμπλήρωσαν πολλά αξιόλογα ονόματα. Κάτι όμως δεν πήγε καλά και η ταινία δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία. Γιατί όμως;

Να πούμε ότι γενικά, με ορισμένες εξαιρέσεις, τα σίκουελ υστερούν από τις αρχικές  ταινίες. Τα αστεία τις ταινίας είναι κάπως χοντροκομμένα και ορισμένες σκηνές παραπέμπουν σε ταινίες του Τσάρλι Τσάπλιν. (Χρυσοθήρας) και του τρίο Στούτζες.

Ο πολύς Tony Curtis έχει αμφιλεγόμενο χαρακτήρα.

 Ενώ στην αρχή μας παρουσιάζεται ως ένας πανέξυπνος τύπος ο οποίος βάζει τα δυο πόδια σ’ ένα παπούτσι στον πονηρό και βρόμικο Sir Cuthbert Ware-Armitage (Terry-Thomas), στη συνέχεια μας παρουσιάζεται αρκετά παθητικός και πέφτει εύκολα θύμα της βαλτής από τον Terry-Thomas, την Betty (Susan Hampshire) την οποία, αν και ένα μικρό παιδί την υποπτεύεται ότι παίζει βρόμικο ρόλο, ο Tony Curtis φέρεται να τουμπάρεται πολύ εύκολα από την γοητεία της.

Όσο για τον Bourvil που υποδύεται τον κο Dupont, υπεύθυνο της διοργάνωσης του Ράλι, ο γίγας αυτός της Ευρωπαϊκής κωμωδίας είναι στο στοιχείο του όταν πρωταγωνιστεί σε Γαλλικές Κωμωδίας.

Ως γκεστ σταρ, τον υποβαθμίζουνε σε μαϊντανό Αγγλοσαξονικών φιλμ που διαδραματίζονται στην Ευρώπη.

Ο Terry-Thomas όμως είναι αυτός που σώζει την ταινία! Πληθωρικός και ανυπέρβλητος προσφέρει αβίαστα το γέλιο. Είναι ένας ρόλος που επιβεβαιώνει ότι αυτός δεν ήταν ένας τυχαίος ηθοποιός.

 Η ιστορία βασίζεται στο Rally Monte Carlo που ξεκίνησε το 1911 και ήταν ένας διαγωνισμός αντοχής βασικά για τους διαγωνιζόμενους. Οι διαγωνιζόμενοι ξεκινούσαν από 4 διαφορετικά σημεία της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Αθήνας, γεγονός που απετέλεσε τιμή για την Ελλάδα. Οι διαγωνιζόμενοι που κατόρθωναν να αντέξουν τις σκληρές συνθήκες της δύσκολης διαδρομής, συναντιόταν σε κάποιο σημείο των Άλπεων και από εκεί άρχιζε αγώνας ταχύτητος προς το Monte Carlo.

Να επισημάνω πως με την όποια σκληρή κριτική μου, δεν καταδικάζω την ταινία. Αντιθέτως, επισημαίνω ότι είναι μια σταγόνα δροσιάς για την εποχή που ζούμε. Απλά προειδοποιώ να μην κρατάμε μεγάλα καλάθια!

Όσοι από σας έχετε πρόσβαση στο Μπλοκ Blue-WhiteGt, θα απολαύσετε μια καταπληκτική παρουσίαση από τηνMoucca  καθώς και εξαιρετικές παρατηρήσεις από τον γνώστη του σινεμά Trisolbios.

AGORA 2009

AGORA 2009

Ο σωστός τίτλος θα ήτανε:

ΥΠΑΤΙΑ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΑΝΗ

Σκηνοθεσία:Alejandro Amenábar

Σενάριο: Alejandro Amenábar, Mateo Gil

Παίζουν: Rachel Weisz, Max Minghella και Oscar Isaac

Πάντα ονειρευόμουνα ότι θα βρισκόταν κάποτε ένας καλλιτέχνης του διαμετρήματος του Όλιβερ Στόουν ή του Μελ Μπρουκς και θα γύριζε μια υπερπαραγωγή για την μαρτυρική Ελληνίδα μαθηματικό, αστρονόμο και φιλόσοφο, ΥΠΑΤΙΑ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ.

Τελικά μας προέκυψε ο Alejandro Amenábar με την AGORA του.

Τελικά λέμε: Από ολότελα... καλή κι Παναγιώτενα!

Πόσο προσέγγισε ο σκηνοθέτης την πραγματικότητα της ιστορίας;
Για να το κρίνουμε, θα πρέπει να γνωρίζουμε την ιστορία της Υπατίας.

Προσοχή όμως κατά την επιλογή της βιβλιογραφίας, μην τύχει και πέσετε σε κανέναν αυτοαποκαλούμενο δωδεκαθεϊστή συγγραφέα, διότι δεν θα είναι αντικειμενικός. Θα σας πρότεινα το βιβλίο της Πολωνέζας Maria Dzielska, που το συνέγραψε για τις ανάγκες της διατριβής της. Εκεί μαθαίνουμε ότι η Υπατία, κόρη του Έλληνα μαθηματικού Θεωνά, συνέβαλε τα μέγιστα στην επιστήμη της αστρονομίας και των μαθηματικών. Πολλά από τα θεωρήματα του Ευκλείδη δεν θα είχαν εξηγηθεί μέχρι σήμερα αν δεν υπήρχε η Υπατία. Ανάμεσα στους μαθητές της υπήρξαν και μερικοί που έφθασαν στα ανώτερα αξιώματα της εκκλησίας. Όλοι αυτοί αλληλογραφούσαν μαζί της προβάλλοντας έναν αξιοσημείωτο σεβασμό. «Σεβαστή Κυρία, σας ασπάζομαι την χείρα», άρχιζε η προσφώνησή τους. Από αυτά συμπεραίνουμε ότι η Υπατία δεν πρέπει να ήταν ένα σοφό και ποθητό συνάμα θηλυκό όπως η ταινία θέλει να μας την παρουσιάσει, αλλά μία ασεξουαλική γυναίκα, που το μόνο που την ενδιέφερε ήταν η επιστήμη.

 Κατανοούμε όμως την έτσι παρουσία της από τον Alejandro Amenábar, διότι έπρεπε να χάσει όσο το δυνατόν λιγότερα χρήματα.

Για αρκετό καιρό η ταινία δεν είχε βρει διανομείς στην Ιταλία, ενώ στην ίδια την Ισπανία προβλήθηκε πολύ αργότερεα! Αξιοσημείωτο είναι ότι ο «Κώδικας Νταβίντσι» που ήταν φανταστικό μυθιστόρημα, συνάντησε την λυσσαλέα αντίδραση της Καθολικής εκκλησίας. Εδώ που έχουμε μια πραγματική ιστορία, χλιαρές μόνο αντιδράσεις είχαμε από παραθρησκευτικές ιδίως οργανώσεις. Μία από αυτές έφερε αντιρρήσεις στην προβολή της ταινίας με το δικαιολογητικό ότι τέτοιες ταινίες εξάπτουν τα πάθει και πιθανών να δημιουργούν μίση κατά των Χριστιανών! Δηλαδή με την λογική αυτή δεν θα έπρεπε να προβάλλονται ταινίες με θέμα το ολοκαύτωμα, διότι εξάπτουν τα πάθη και πιθανών να δημιουργούν μίση κατά του Γερμανικού λαού!

Η μετριοπάθεια της Καθολικής εκκλησίας ίσως να οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι αυτοί κατανόησαν ότι για να διαφημίσεις ένα έργο αρκεί να το κατηγορείς λυσσαλέα. Προτίμησαν λοιπόν την σιωπή. Μπορεί και πάλι αυτά που συνέβησαν στην εκκλησία της Αλεξανδρείας να θεωρούν ότι έχουν περισσότερο να κάνουν με την Ορθόδοξη εκκλησία και ήταν μια ευκαιρία να πάρουν μία ρεβάνς για τις κατηγορίες εναντίων τους για την ιερά εξέταση. Οι αρκετοί χριστιανοί μαθητές της και ο σεβασμός που την αντιμετώπιζαν, έδωσε την ευκαιρία σε Χριστιανούς απολογητές να εκφράσουν το ερώτημα: μήπως η Υπατία ήταν κρυπτοχρισινή και όσα τραγικά συνέβησαν οφείλονται στην αμορφωσιά και στην μη πληροφόρηση ορισμένων φανατικών;

Κάτι τέτοιο αποκλείεται όμως να συνέβη. Η Υπατία ήταν τόσο απορροφημένη με την επιστήμη, ώστε θεωρούσε ανόητη την όποια διαμάχη μεταξύ Χριστιανών και οπαδών τις παλαιάς θρησκείας. Εξάλλου αυτό που εξόργισε τους εχθρούς της δεν ήταν η προσήλωσή της προς την παλαιά θρησκεία, διότι σε αυτήν την περίπτωση ελπίζουμε να μεταπείσουμε κάποτε το άτομο. Ήταν η δήλωσή της ότι η επιστήμη είναι πάνω από όλα αυτά, που το προσέλαβαν σαν δήλωση αθεΐας.

Σε άλλο σημείο που η ταινία διαφέρει από την πραγματικότητα, είναι ότι ο Κύριλλος δεν ήταν κάποιος ντόπιος φανατικός που την κατάλληλη στιγμή άρπαξε το δαχτυλίδι από τον αποθανόντα πατριάρχη για να αρπάξει αυτός τον πατριαρχικό θρόνο. Ο Κύριλλος στάλθηκε από τα κεντρικά για να αναλάβει τον θρόνο της Αλεξανδρείας. Φθάνοντας εξέφρασε την δυσαρέσκειά του για την χλιαρή υποδοχή. Περνώντας έξω από το σπίτι της Υπατίας ρώτησε σε τι οφείλεται αυτή η κοσμοσυρροή. Πραγματικά λύσσαξε από την ζήλια του όταν άκουσε ότι όλοι αυτοί συγκεντρώθηκαν για να ακούσουν μια γυναίκα να διδάσκει. Το θεώρησε προσβλητικό να συμβαίνει κάτι τέτοιο την ημέρα της άφιξής του. Κάλεσε λοιπόν ορισμένους φανατικούς και άπλυτους ερημίτες από την έρημο και τους είπε: Καλά κοιμάστε; Έχουμε μια γυναίκα που διδάσκει αστρονομία και μαθηματικά, δηλαδή πράγματα του σατανά, δηλαδή πρόκειται για μία μάγισσα και σεις κάθεστε με σταυρωμένα τα χέρια;

Οι άνθρωποι αυτοί ξεσήκωσαν και άλλους φανατικούς, μπήκαν στο σπίτι της Υπατίας την ώρα που δίδασκε, την άρπαξαν από τα μαλλιά, την έσυραν έξω όπου και την θανάτωσαν δια λιθοβολισμού. Κατόπιν τεμάχισαν το πτώμα της και το έριξαν στην φωτιά. Η μυρωδιά της τσίκνας όμως προσέλκυσε πολλά σκυλιά και οι φιλόζωοι τους πέταξαν τα μισοψημένα τεμάχια της Υπατίας.

Για το θεάρεστο αυτό του έργο ο Κύριλλος ανακηρύχτηκε άγιος από την εκκλησία μας. Η μνήμη του εορτάζεται δύο φοράς τον χρόνο!

Για την μαρτυρική Υπατία, ούτε το όνομά της δεν μαθαίνουν τα παιδιά μας στο σχολείο.