The Road to Dracula

The Road to Dracula

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΡΑΚΟΥΛΑ

 

Δημιουργός: David J. Skal

Σενάριο: David J. Skal

Είδος: Documentaire, Horror, Boris Karlof - Bela Lougosi

Διάρκεια: 35 λεπτά

Γλώσσα: Αγγλικά

Υπότιτλοι: Ελληνικά

Εμφανίζονται:

Carla Laemmle

Clive Barker

Bob Madison

David J. Skal

Michael Barsanti

Nina Auerbach

Lokke Heiss

Jan-Christopher Horak

Ivan Butler

John Balderston Jr.

Bela Lugosi Jr.

THE ROAD TO DRACULA (Ο Δρόμος για τον Δράκουλα), σενάριο, παραγωγή και σκηνοθεσία του David J. Skal, παρουσιάζεται στο DRACULA: THE LEGACY COLLECTION από το Home Video της Universal Studios. Με οικοδεσπότη και αφήγηση την Carla Laemmle, την ανιψιά του ιδρυτή του στούντιο Carl Laemmle που μίλησε τις πρώτες λέξεις στην κλασική ταινία horror του 1931, όπου σαν νέο κοριτσάκι ακόμα διαβάζει στους συνεπιβάτες της άμαξας αναφορές σχετικέ με τα Βαμπίρ. THE ROAD TO DRACULA αναφέρεται στην μεταφορά από το μυθιστόρημα στην οθόνη των βαμπίρ (Bela Lugosi) στην ταινία του 1931, το ριμέικ της Universal το 1979 με τον Frank Langella και συνεντεύξεις με τον Bela Lugosi, Jr., τους μελετητές του Dracula Nina Auerbach, Michael Barsanti, Bob Madison, Lokke Heiss, την ηθοποιό Lupita Tovar και τον συγγραφέα τρόμου / σκηνοθέτη Clive Barker. Το DVD περιλαμβάνει όχι μόνο την πρωτότυπη ταινία Lugosi, αλλά και την ταινία ταυτόχρονης παραγωγής στην ισπανική γλώσσα, τη νέα μουσική παρτιτούρα του Philip Glass και η πλήρης Universal περιλαμβάνει DRACULA'S DAUGHTER (1936), SON OF DRACULA (1943) και HOUSE του ΔΡΑΚΟΥΛΑ (1945). Άλλα μπόνους περιλαμβάνουν τρέιλερ και ακόμα φώτος. Ο David Skal παρέχει ένα πλήρες ακουστικό σχολιασμό για το πρωτότυπο του 1931.

The Frankenstein Files1931

 The Frankenstein Files1931

How Hollywood Made a Monster

Οι φάκελοι Frankenstein 1931

Πως το Hollywood κατασκεύασε ένα τέρας

Σκηνοθεσία: David J. Skal

Σενάριο: David J. Skal

Είδος: Documentaire, Horrer, Boris Karlof - Bela Lougosi

Διάρκεια: 45 λεπτά

Υπότιτλοι: Ελληνικοί

Μετέχουν οι:

David J. Skal

Rudy Behlmer

Sara Karloff

Bob Madison

Rick Baker

Donald F. Glut

Ivan Butler

Jan-Christopher Horak

Bill Condon

Richard Gordon

Gregory W. Mank

Dwight David Frye

Paul M. Jensen

Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ για τη δημιουργία του αριστουργήματος «Φρανκενστάιν» του 1931. Κάθε πτυχή της παραπάνω ταινίας είναι καλυμμένη και λεπτομερής. Από την αρχική συμμετοχή από τον σκηνοθέτη Robert Florey και τον Bela Lugosi μέχρι το τελικό casting του Boris Karloff, αυτό είναι ένα άκρως διασκεδαστικό και διορατικό ντοκιμαντέρ.

 

Frankenstein 1931

Frankenstein 1931

Φρανκενστάιν

Σκηνοθεσία: James Whale

Σενάριο: John L. Balderston, Mary Shelley, Peggy Webling,

Garrett Fort, Francis Edward Faragoh

Είδος: Boris Karlof - Bela Lougosi, Drama, Horror, Sci-Fi, Thriller

Διάρκεια: 01:11

Γλώσσα: Αγγλικά

Παίζουν:

Colin Clive: Henry Frankenstein

Mae Clarke: Elizabeth

John Boles: Victor Moritz

Boris Karloff: The Monster

Edward Van Sloan: Doctor Waldman

Φρανκενστάιν (Frankenstein) είναι μια ταινία τρόμου Αμερικάνικης παραγωγής, του 1931 από τις Universal Pictures, σκηνοθετημένη από τον Τζέιμς Γουέιλ με σενάριο από τους Τζον Μπάλντερστον, Φράνσις Έντουαρντ Φάραγκο, Γκάρετ Φορτ, Ρόμπερτ Φλόρεϋ και Τζον Ρουζέλ. Η ταινία βασίζεται ασαφώς στην νουβέλα Φρανκενστάιν από την Κυρία Πέρσι Μπ. Σέλεϊ, ενώ ταυτόχρονα ακολουθεί το σενάριο μιας θεατρικής παράστασης από την Πέγκυ Βέμπλινγκ. Η ταινία αυτή σατιρίστηκε στην ταινία Φρανκενστάιν Τζούνιορ, στην οποία χρησιμοποιήθηκαν τα ίδια σκηνικά του εργαστηρίου με αυτή την ταινία.

Αρχική Διανομή: Περιέργως, αρχικά, η διανομή για την πρώτη ομιλούσα version δόθηκε με τη σειρά στους: Bella Lugosi, Leslie Howard και Bette Davis. Τότε σκηνοθέτης ήταν ο Robert Forey, Που είχε διαλέξει την νουβέλα αυτή από αρκετά θέματα που πρότεινε ο (αρχι)σεναριογράφος της Universal, Richard Schayer, σαν πιθανή συνέχεια στο στυλ του τρόμου, μετά τον Dracula (1931.]

Η ιδέα ήταν να υποδυθεί ο Lugosi τον επιστήμονα, αλλά η Universal είχε αντιρρήσεις, γι αυτό και ο Howard έγινε Dr. Frankenstein (με την B. Davis, μνηστή του).

Τα δοκιμαστικά γυρίστηκαν από τον Paul Ivano στο set του Dracula με τον Lugosi σαν τέρας. Το studio δεν ικανοποιήθηκε από το μακιγιάζ που επινόησε ο Lugosi για τον εαυτό του, αλλά κι ο Lugosi δεν ευχαριστήθηκε, επειδή το τέρας δεν είχε πολύ ομιλούντα ρόλο.

Όλο το σχέδιο, μαζί με την σεναριακή πρόταση του Florey (δική του συνεισφορά ήταν να μπει στο τέρας εγκέφαλος ενός τρελού και να τελειώνει το έργο στο μύλο) «κληρονομήθηκε» στον ανερχόμενο σκηνοθέτη της Universal, James Whale.

Αυτός αντικατέστησε αμέσως τον Howard με τον Colin Clive, έφερε τον σχεδόν άγνωστο Boris Karloff (που είχε δει σε μια μικρή γκαγκστερική ταινία) κι ανέθεσε το μακιγιάζ του τέρατος στον «μάγο» Jack Pierce.

Η νουβέλα της Mary Schelley είχε ήδη γυριστεί ταινία 3 φορές, κατά την «βουβή» εποχή του σινεμά. Το 1910 απ΄ την εταιρία Edison (χαμένο φιλμ, υπάρχουν μόνο μερικές φωτογραφίες του τέρατος), το 1915 με τίτλο Life Without Soul και στην Ιταλία, το 1920, σαν Il Monstro di Frankenstein.

Το σενάριο ήταν περίπου το ίδιο (εκτός από την πρόταση του Florey που είδαμε πριν). Ο Dr. Frankenstein δικαιώνεται για τις θεωρίες του «κατασκευάζοντας» ένα πλάσμα από μικρά κομμάτια πτωμάτων και του δίνει ζωή. Αλλά απρόσεκτα του βάζει έναν εγκληματικό εγκέφαλο. Προκαλώντας αποστροφή στον δημιουργό του, το τέρας ξεκινά μια ταραγμένη πορεία μέσα σε φονική μανία. Κυνηγημένο τέλος από τους ανθρώπους, το «δημιούργημα», καταφεύγει σ' έναν μύλο, όπου οι χωρικοί του βάζουν φωτιά.

Το κλασσικό, πιο γνωστό κι ίσως το φιλμ με την μεγαλύτερη επιρροή (στο είδος του) που έγινε ποτέ, άνοιξε τον δρόμο για την παραγωγή ταινιών τρόμου της Universal του '30 και '40. Χρησιμοποιήθηκε, προσφέροντας έμπνευση σ' έναν μεγάλο αριθμό μιμητών, επιτυχημένων ή μη.

Η ταινία έκανε τον Boris Karloff σταρ και η ερμηνεία του - μοναδική προσωπογραφία του τέρατος στην οθόνη - είναι η πιο αξιοσημείωτη κι ανθεκτική στο χρόνο. Το τέρας δεν είναι μόνο μια «κατασκευή» του μάγου του make up Jack Pierce και της σκηνοθεσίας του James Whale. Είναι και του Karloff. Η εντυπωσιακή παρουσία της υπέροχης μάσκας, μαζί με μια ισχυρή αίσθηση προσωπικότητας, που τον κατάστησε ικανό όχι απλώς να απεικονίσει την ζωώδη κτηνωδία του τέρατος (όπως και άλλοι μετά απ' αυτόν), αλλά να ενσαρκώσει το έμφυτο πάθος του.

Έδειξε την φιγούρα του τέρατος εγκληματική παρά την βούλησή της και διαχασμένη ανάμεσα στη βία και την αφέλεια. Κράτησε αυτόν τον χαρακτήρα πραγματικά λαϊκό. Δεν είναι τυχαίο που στη μνήμη του κοινού το τέρας (που δεν έχει όνομα) ταυτίζεται με το («τερατώδες» ηχητικά) όνομα του δημιουργού του (FRANKESTEIN).

Αντίθετα ο γιατρός κληρονόμησε ακέραια την ηθικολογία του βιβλίου της Schelley: έντρομος μπροστά στο «λάθος» του, ο δημιουργός, αποκηρύσσει το δημιούργημά του και βρίσκει παρηγοριά στην αγκαλιά της μνηστής του.

Η καλλιτεχνική διεύθυνση κι η κινηματογράφηση είναι θαυμάσιες και δείχνουν (όπως κάθε σκηνοθεσία του Whale) την επίδραση απ' τον γερμανικό εξπρεσσιονισμό του «ΓΚΟΛΕΜ» και του «ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΔΡ. ΚΑΛΙΓΚΑΡΙ».

Το make up του Jack Pierce για το τέρας κατατάσσεται σαν μια απ' τις καλύτερες δημιουργίες για το σινεμά του τρόμου.

Η σκηνοθεσία του Whale είναι η καλύτερη της καριέρας του και δεν ενοχλήθηκε από το (ξένο) στοιχείο του χιούμορ, που έφθειρε μετέπειτα σχετικά φιλμς, ειδικά της «Νύφης του Φρανγκενστάιν».

Η δημιουργία μιας αποτελεσματικής καταθλιπτικής Γοτθικής ατμόσφαιρας, η διεύθυνση των μη εντατικών σκηνών, η εμφανής έλλειψη ενδιαφέροντος σε ρομαντικούς υπαινιγμούς καθώς και η τάση του να επιτρέπει στον Colin Clive (Dr. Frankenstein) να υπερβάλλει στις στιγμές - κλειδιά, διασκόρπιζε τις υπερβολές σε φρίκη και τρόμο, κρατώντας μια ισορροπία ενδιαφέροντος ανάμεσα στο σασπένς και την επιστημονική φαντασία.

 

  

Dr. Jekyll And Mr. Hyde 1931

Dr. Jekyll And Mr. Hyde 1931

Δόκτωρ Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ

Σκηνοθεσία: Rouben Mamoulian

Σενάριο: Samuel Hoffenstein, Percy Heath,

Robert Louis Stevenson

Είδος: Horror, Science Fiction

Διάρκεια: 1h 38min

Γλώσσα: Αγγλικά

Παίζουν:

Fredric March: Dr. Henry Jekyll

Miriam Hopkins: Ivy Pearson

Rose Hobar: Muriel Carew

Holmes Herbert: Dr. John Lanyon

Halliwell Hobbes: Brig. Gen. Danvers Carew

Εξαιρετική ταινία η οποία δείχνει μέχρι που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος και το τι είναι ικανός να κάνει όταν μπορεί να είναι απόλυτα ελεύθερος. Κατά πόσο ένας επιστήμονας είναι υπεύθυνος για το δημιούργημα του και για τον τρόπο και σκοπό για το οποίο θα το χρησιμοποιήσει. Δείχνει την αδυναμία του ανθρώπου και την διττή του προσωπικότητα η οποία λόγω της κοινωνίας, της θρησκείας, των νόμων και των κανόνων αναγκάζεται να μένει κρυφή, να είναι εμφανής μόνο ο καθωσπρέπει εαυτός και ο ασύδοτος και ανεξέλεγκτος εαυτός να καταπιέζεται.

Η μεταμόρφωση του Fredric March από Dr. Jekyll σε Mr. Hyde είναι εκπληκτική. Η ερμηνεία του δε, καθηλωτική. Η αντίθεση του ενός χαρακτήρα με τον άλλον είναι συγκλονιστική. Γρήγορη ταινία, δεν κουράζει, εξελίσσεται χωρίς να κάνει κοιλιά. Εξαίρετες ερμηνείες και από τους υπόλοιπους ηθοποιούς, σκηνικά που σε μεταφέρουν στο πνεύμα της εποχής. Εκπληκτική ατμόσφαιρα, σκοτεινή και επιβλητική. Το τρομακτικό στην ταινία είναι η συμπεριφορά του ανθρώπου όταν δεν υπάρχουν φραγμοί και όρια.

Το βαρύ μακιγιάζ που φορούσε ο ηθοποιός Fredric March για την μεταμόρφωσή του σε Mr. Hyde, σχεδόν του κατέστρεψε το πρόσωπο. Η εκπληκτική αλλαγή του από Dr. Jekyll σε Mr. Hyde, έγινε με την βοήθεια μιας σειράς έγχρωμων φίλτρων τα οποία έμπαιναν μπροστά από τον φακό της κάμερας.

Δέκα χρόνια αργότερα η ταινία ξαναγυρίστηκε με τον ίδιο τίτλο. Αν και σε αυτή την κόπια παίζουν τα λαμπρότερα ονόματα της εποχής, εγώ προτιμώ αυτή του 1931, λόγο την φοβερής σκοτεινής της ατμόσφαιρας και των καταπληκτικών ερμηνειών των πρωταγωνιστών της.

  

Drácula 1931 Spanish Version

 Drácula 1931 Spanish Version

Δράκουλας – Ισπανική βερσιόν

 

Σκηνοθεσία:  George Melford

Σενάριο: Bram Stoker (novel), Baltasar Fernández Cué, Hamilton Deane

Είδος: Horror, Fandasy, Drama

Διάρκεια: 1h 44min

Γλώσσα: Αγγλικά

Παίζουν:

Carlos Villarías: Conde Drácula

Lupita Tovar: Eva

Barry Norton: Juan Harker

Pablo Álvarez Rubio: Renfield

Eduardo Arozamena: Van Helsing

José Soriano Viosca: Doctor Seward

 

            Την χρονιά που γυρίστηκε η ταινία DRACULA 1931. με τον Bela Lugosi, η τεχνολογία δεν είχε προοδεύσει στο θέμα την μεταγλώττισης, έτσι οι παραγωγοί της ταινίας μην μπορώντας να αψηφήσουν το πολυπληθές Ισπανόφωνο κοινό, αποφάσισαν να γυρίσουν ταυτόχρονα την ίδια ταινία με Ισπανόφωνους ηθοποιούς. Όταν λέμε ταυτόχρονα, το εννοούμε στην κυριολεξία. Την ημέρα γυριζόταν η αγγλόφωνη εκδοχή και την νύχτα η ισπανόφωνη. Αυτός είναι ο λόγος που ορισμένοι υποστηρίζουν πως η ισπανόφωνη υπερτερεί της αγγλόφωνης. Θεωρείται λογικό την στιγμή που οι ισπανόφωνοι ηθοποιοί παρακολουθούσαν τα γυρίσματα την ταινίας κατά την διάρκεια της ημέρας, το βράδυ που έπρεπε να επαναλάβουν τις ίδιες σκηνές στα Ισπανικά να μπορέσουν να διορθώσουν κα να βελτιώσουν τις όποιες ατέλειες είχε η Αγγλική εκδοχή.

Κατά τα άλλα πρόκειται για την ίδια ακριβός ταινία σε διαφορετική γλώσσα και με άλλους ηθοποιούς.

DRACULA 1931

DRACULA 1931

Δράκουλας

Σκηνοθεσία: Tod Browning, Karl Freund

Σενάριο: Bram Stoker, Hamilton Deane, John L. Balderston

Είδος: Horror, Fandasy, Drama, Boris Karlof - Bela Lougosi

Διάρκεια: 1h 15min

Γλώσσα: Αγγλικά

Παίζουν: 

Bela Lugosi: Count Dracula

Helen Chandler: Mina

David Manners: John Harker

Dwight Frye: Renfield

Edward Van Sloan: Van Helsing

Herbert Bunston: Doctor Seward

 

Όλοι οι φίλοι των ταινιών τρόμου, και δη των ταινιών με βρικόλακες, έχουμε δει όλες τις ταινίες που έχουν κυκλοφορήσει με ήρωα τους τον κόμη Dracula. Αυτή λοιπόν είναι η πρώτη ομιλούσα ταινία με θέμα αυτόν τον σκοτεινό ήρωα, που έχει διασκευαστεί και παιχτεί άπειρες φορές από πολλούς ηθοποιούς. Προσωπικά, ίσως να ακουστεί και ύβρις, αλλά για εμένα είναι ο καλύτερος Dracula που υπήρξε.

Ο συμβολαιογράφος Renfield καταφθάνει στον πύργο του Κόμη Dracula για να υπογράψουν τα συμβόλαια για την αγορά ενός οικήματος στην Αγγλία. Ο Κόμης κάνει υποχείριό του τον Renfield και μαζί ξεκινάνε για την Αγγλία. Φτάνοντας εκεί, ο Κόμης γοητευμένος από την όμορφη Mina προσπαθεί να την κάνει δική του.

Τι να πεις για αυτή την ταινία που επηρέασε όλες τις υπόλοιπες ταινίες με ήρωα τον Κόμη Δράκουλα. Εξαιρετική ερμηνεία του Bela Lugosi. Το βλέμμα, η φωνή του και το παράστημα του σε κάνουν να ανατριχιάζεις. Ο Dwight Frye ως Renfield είναι φανταστικός με το τρελαμένο βλέμμα του και το διαβολικό του γέλιο. Θύμα και θύτης ταυτόχρονα δεν ξέρεις αν πρέπει να τον λυπηθείς ή να τον μισήσεις. Η ατμόσφαιρα της ταινίας είναι εξαιρετική, ανατριχιαστική, δεδομένης της εποχής όπου ο κινηματογράφος ήταν ακόμη στα γεννοφάσκια του. Επιβλητικό τοπίο, σκοτεινές εικόνες, σκιές και ήχοι που μαγεύουν και τρομάζουν.

Το θέμα της ταινίας είναι γνωστό, δεν υπάρχει κάποια έκπληξη. Κατ’ εμέ, είναι ο καλύτερος Δράκουλας μιας και η προφορά, και όχι μόνο, του Bela Lugosi του δίνει κάτι το αυθεντικό λόγω καταγωγής. Επίσης, η ταινία γυρίστηκε στο ίδιο πλατό, ταυτόχρονα, με Ισπανόφωνους ηθοποιούς.

Ο Bela Lugosi όταν πέθανε το 1956, θάφτηκε φορώντας την μαύρη κάπα που φορούσε στην ταινία.

 

  

The Skin Game 1931

The Skin Game 1931

Το παιχνίδι δερμάτων

Σκηνοθεσία: Alfred Hitchcock

Σενάριο: John Galsworthy, Alfred Hitchcock, Alma Reville

Είδος: Drama, HITCHCCOCK

Διάρκεια: 01:17

Γλώσσα: Αγγλικά

Παίζουν:

C.V. France: Mr. Hillcrist

Helen Haye: Mrs. Hillcrist

Jill Esmond: Jill Hillcrist

Edmund Gwenn: Mr. Hornblower

John Longden: Charles Hornblower

 

Μια εύπορη οικογένεια, οι Hillcrests, τσακώνονται με τον κερδοσκόπο Hornblower, ο οποίος διώχνει τους φτωχούς αγρότες για να χτίσει εργοστάσια στον τόπο τους. Όταν η κυρία Hillcrest ανακαλύπτει ότι η Chloe Hornblower υπήρξε πόρνη, θα χρησιμοποιήσει το μυστικό για να εκβιάσει τον κερδοσκόπο και να τον πιέσει να τερματίσει τα σχέδιά του. Η ιστορία διαδραματίζεται σ΄ ένα μικρό χωριό της Αγγλίας όπου ο Χίτσκοκ, φέρνει δύο οικογένειες αντιμέτωπες. Η μια οικογένεια είναι από τις πιο παλιές του τόπου ενώ η δεύτερη είναι αρκετά προοδευτική για τα δεδομένα. Κανείς άλλος σκηνοθέτης ταινιών στον κόσμο, εκτός από τον Χίτσκοκ, δεν κατάφερε να εντοπίσει και ν΄ ανασύρει τους διαβολικούς χαρακτήρες των προσώπων στους οικογενειακούς καβγάδες. Ο Χίτσκοκ πιστός στις φόρμες του οδηγεί και τις δύο οικογένειες στο χείλος της καταστροφής.

  

Rich And Strange 1931

Rich And Strange 1931

ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΝΕΟΠΛΟΥΤΩΝ

Σκηνοθεσία: Alfred Hitchcock

Σενάριο: Dale Collins, Alfred Hitchcock, Alma Reville, Val Valentine

Είδος: Comedy, HITCHCCOCK, Romance, Thriller

Διάρκεια: 01:32

Γλώσσα: Αγγλικά

Παίζουν:

Henry Kendall: Fred Hill

Joan Barry: Emily Hill

Percy Marmont: Commander Gordon

Betty Amann: The Princess

Elsie Randolph: The Old Maid

 

Ένα νεαρό ζευγάρι κερδίζει μια κληρονομιά και φεύγει για ταξίδι. Η σχέση τους περνά κρίση όμως κατά τη διάρκεια κάποιου ναυαγίου στην Άπω Ανατολή και καθώς κινδυνεύουν να πεθάνουν συσφίγγουν εκ νέου τη σχέση τους.

Η ταινία κυκλοφόρησε στις Η.Π.Α με τον τίτλο ‘’Ανατολικά της Σαγκάης’’(East of Shanghai). Σε αυτήν διαπιστώνεται πόσο σημαντική για τον δημιουργό της είναι η σεξουαλικότητα στοιχείο που θα επανέρχεται στις κατοπινές δημιουργίες του. Υπάρχουν δύο κόπιες της ταινίας στην μία από τις οποίες ενώ το ζευγάρι κολυμπά –μέσα σε μια πισίνα γίνεται το γύρισμα- η γυναίκα λέει στον άντρα πως στοιχηματίζει πως δεν μπορεί να περάσει κάτω από τα πόδια της κι όταν εκείνος το επιχειρεί εκείνη σφίγγει τα πόδια της κι εκείνος εγκλωβίζεται προσωρινά. Όταν βγαίνει στην επιφάνεια εκείνη του απαντά διερωτώμενη πως ‘’δεν θα ήταν ένας πολύ ωραίος θάνατος…

  

Marius 1931 – Fanny 1932 – César 1936

Marius 1931 – Fanny 1932 – César 1936

Μάριος – Φανή – Καίσαρας

,

Σκηνοθεσία: Alexander Korda

Σενάριο: Marcel Pagnol

Είδος: Comedy, Drama, Rom

Διάρκεια: 2h 10min, 2h 20min, 2h 48min

Γλώσσα: Γαλλικά

Παίζουν:

Pierre Fresnay = Marius

Orane Demazis = Fanny

Raimu = César Olivier

Fernand Charpin =            Honoré Panisse

Alida Rouffe = Honorine Cabanis

Paul Dullac = Félix Escartefigue

Alexandre Mihalesco = Piquoiseau

Robert Vattier = Albert Brun

Ήμουν μαθητής του δημοτικού όταν ενώ έκανα τα μαθήματά μου, (που λέει ο λόγος), άκουγα την εκπομπή "Το Θέατρο στο Ραδιόφωνο". Δεν υπήρχε βέβαια τότε τηλεόραση και ακούγαμε τακτικά θεατρικά έργα παιγμένα στο ραδιόφωνο. Παιζόταν η τριλογία του Marcel Pagnol, "Μάριος-Φανή-Καίσαρας". Φυσικά σε τρεις συνεχόμενες εβδομάδες. Τους βασικούς ρόλους, αν θυμάμαι καλά, κρατούσαν οι Λιάκος Χριστογιαννόπουλος και Χριστόφορος Νέζερ. Αν και μικρό παιδί, η υπόθεση έμεινε βαθειά χαραγμένη στη μνήμη μου, τόσο, που ακόμα και όταν το 1961 παρακολούθησα στον κινηματογράφο μια διασκευή της τριλογίας, δεν έμεινα ικανοποιημένος. Πρόκειται για τη ταινία του Joshua Logan, "Fanny". Οι τρεις ταινίες συμπτυχθήκαν σε μία, διάρκειας 133 λεπτών. Το νόημα των δύο πρώτων ταινιών μπορούμε να πούμε ότι παρουσιάζεται αναλλοίωτο. Η Τρίτη όμως ξεφεύγει αρκετά από το πρωτότυπο θεατρικό έργο.

Για τον Marcel Pagnol να πούμε τα εξής. Είναι πολυγραφότατος, όχι μόνο θεατρικών έργων στην αρχή, αλλά αργότερα και κινηματογραφικών σεναρίων. Έχει ακόμα σκηνοθετήσει και αρκετές ταινίες του. Έχει βραβευτεί με "Νόμπελ"  και έχει εκλεγεί μέλος της Γαλλικής ακαδημίας. Σε αρκετές ταινίες του έχω μεταφράσει τους υπότιτλους και τις έχω παρουσιάσει σε αυτό το μπλοκ. Το ίδιο έκανα και για τις τρεις αυτές ταινίες του. Να σημειώσω όμως το εξής: Στο διαδίκτυο υπάρχουν Ελληνικοί υπότιτλοι για τις δύο πρώτες ταινίες μεταφρασμένοι από τον "Μάνο", που σίγουρα μετέφρασε τους Αγγλικούς υπότιτλους των ταινιών. Να επισημάνω όμως ότι γενικά Αγγλικοί υπότιτλοι Γαλλικών ταινιών έχουν τα χάλια τους! Παρά λοιπόν την φιλότιμη προσπάθεια του κάθε μεταφραστή, αν μεταφράζει από τα Αγγλικά, θα μεταφράσει τις Αγγλικές αρλούμπες! Ο θεατής λοιπόν που γνωρίζει έστω στοιχειωδώς τα Γαλλικά, θα ψαρώσει όταν άλλα θα ακούει και άλλα θα διαβάζει. Έκατσα λοιπόν και μετέφρασα από τα Γαλλικά τους υπότιτλους και των τριών ταινιών.

Ο Marcel Pagnol γεννήθηκε στην Μασσαλία. Έτσι τα έργα αυτά που περιγράφουν τη ζωή απλών ανθρώπων στο λιμάνι και την γύρο περιοχή της Μασσαλίας, μπορούμε να πούμε ότι αυτούς έγραψε ως ένα φόρο τιμής προς την ιδιαίτερη πατρίδα του. Κεντρικοί ήρωες των έργων είναι ο Μάριος και η Φανή. Ο πατέρας του Μάριου, ο Σεζάρ, έχει ένα καφέ-μπαρ στην προβλήτα του λιμανιού. Εκεί στο κατάστημα αυτό ο Μάριος εργάζεται ως σερβιτόρος. Έξω από το κατάστημα, η νεαρή Φανή έχει μία πάγκα όπου πουλά διάφορα όστρακα. Οι νέοι είναι φίλοι από μικρά παιδιά, και ο Μάριος συχνά βγαίνει έξω από το μαγαζί και τα λένε. Είναι επόμενο να αναπτυχθεί ένα ειδύλλιο μεταξύ τους. Ειδύλλιο το οποίο για να ευοδωθεί, θα περάσουν είκοσι χρόνια!

Δεν θα ήθελα να επεκταθώ περισσότερο στην περιγραφή των σεναρίων, μια και δεν θα ήθελα να μαρτυρήσω κάτι παραπάνω σε αυτούς που έχουν την πρόθεση να τα δουν τα έργα. Νε σημειώσω μόνο ακόμα ότι μόνο τα δύο πρώτα, (Μάριος, Φανή), τα έγραψε ο Pagnol για το θέατρο, όπου μετά τα διασκεύασε για τον κινηματογράφο. Αντίθετα, το τελευταίο έργο, (Σεζάρ), το έγραψε κατευθείαν ως σενάριο κινηματογραφικού έργου.

The Smiling Lieutenant 1931

The Smiling Lieutenant 1931

Ονειρώδες Βαλς

Σκηνοθεσία: Ernst Lubitsch

Σενάριο: Leopold Jacobson (operetta), Felix Dormann (operetta)

Είδος: Comedy, Romance, Musical

Γλώσσα: Αγγλικά

Διάρκεια: 1h 33min

Παίζουν:

Maurice Chevalier = Lt. Nikolaus 'Niki' von Preyn

Claudette Colbert = Franzi

Miriam Hopkins = Πριγκίπισσα Anna

Charles Ruggles =             Max (as Charlie Ruggles)

George Barbier = Βασιλεύς Adolf XV

Hugh O'Connell = Niki's Orderly

O Nίκι, ένας σκανδαλιάρης υπολοχαγός στην προπολεμική Αυστρία, είναι αθεράπευτα ερωτευμένος με την Φρανζί, μια βιολονίστρια. Κατά την διάρκεια μιας βασιλικής εκδήλωσης το φλερτάρισμα του Νίκι προς την Φρανζί παρερμηνεύεται από την επισκεπτόμενη πριγκίπισσα Χόπκινς, η οποία νομίζει ότι απευθύνεται σε αυτήν. Ο Νίκι αναγκάζεται να την παντρευτεί και να ταξιδέψει μεχρι το μικρό της βασίλειο του Φλάουζεντερμ. Η Φρανζί ακολουθεί τον Νίκι για να συνεχίσουν την παράνομη σχέση τους και τα ευτράπελα συνεχίζουν.

Το THE SMILING LIEUTENANT είναι μια εξωφρενική, για τα δεδομένα της εποχής, κωμωδία μιούζικαλ, γεμάτη σεξουαλικά υπονοούμενα και έναν φρενήρη, γοητευτικό ρυθμό. Πόρτες ανοιγοκλείνουν ασταμάτητα ενώ οι χαρακτήρες ανταλλάσουν έξυπνες ατάκες και τραγουδάνε εύθυμα τραγούδια (πολλές φορές ταυτόχρονα). Ο μιλιταρισμός εμφανίζεται στην ταινία αυτά ως μια ευφορική φάρσα και πολλές φορές αγγίζει την παρωδία των βασιλικών ηθών.  Ένα μεγάλο κομμάτι της ταινίας είναι η απρόσμενα μεγάλη σεξουαλική ελευθεριότητα στους χαρακτήρες και ιδιαίτερα στον Νίκι και την Φρανζί.

Η μουσική παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στην διαμόρφωση κάθε χαρακτήρα. Η πριγκίπισσα Χόπκινς παίζει αρχικά αποκλειστικά κλασική μουσική. Παρά το ομολογουμένως βιρτουόζικο παίξιμο της όμως, αφήνει αδιάφορο τον Νίκι, του οποίου η καρδιά έχει κλαπεί από την ανέμελη και κεφάτη τζαζ της Φρανζί. Η τζαζ στα πλαίσια εκείνης της εποχής συμβολίζει δηλαδή την νεανικότητα και την ανεμελιά, κάτι που αντικατοπτρίζεται και στο πικάντικο νούμερο της Φρανζί. Στο νούμερο αυτό προτρέπει την πριγκίπισσα να «ζωντανέψει» τα εσώρουχα της με το τραγούδι «Jazz up your lingerie». Αυτό το τραγούδι ορίζει ουσιαστικά και το απελευθερωμένο στυλ κωμωδίας του σκηνοθέτη Ernst Lubitsch, κάτι που ο ίδιος θα συνεχίσει και σε ταινίες όπως το TROUBLE IN PARADISE και το THE SHOP AROUND THE CORNER.

Στην καρδιά της ταινίας υπάρχει η πάλη ανάμεσα στο παλιομοδίτικο και το μοντέρνο. Αυτό εκφράζεται κιόλας και από το γεγονός ότι η ταινία αποτελεί και μία από τις πρώτες ομιλούμενες στο Hollywood, μια εκ φύσεως μοντέρνα ιδιότητα, όπως και η μάχη ανάμεσα στην τζαζ και την κλασική μουσική. Μία δεκαετία μετά ο Ernst Lubitsch θα τελειοποιούσε την τεχνική του με το TO BE OR NOT TO BE, στο οποίο σατιρίζει τον Χίτλερ και τον ναζισμό ενώ ταυτόχρονα κινείται με εξίσου ταχείς ρυθμούς, αλλά φρενάρει την δράση όποτε χρειάζεται να αναγνωρίσει την σκοτεινή πραγματικότητα.

Η ταινία στο youtobe:
https://www.youtube.com/watch?v=ECgKllWbCPk

A Nous la Liberte (1931)

A Nous la Liberte (1931)

Αγάπη, Γέλιο, Ξενοιασιά

Σενάριο: René Clair

Σκηνοθεσία: René Clair

Γλώσσα: Γαλλικά

Είδος: Comedy, Musical

Διάρκεια: 1h 44min

Παίζουν:

Henri Marchand =             Émile

Raymond Cordy = Louis

Rolla France            = Jeanne

Paul Ollivier = Ο θείος (as Paul Olivier)

Jacques Shelly  = Paul

André Michaud = Ο επιστάτης

Germaine Aussey = Maud – Η γυναίκα του Louis

Αριστουργηματική ετούτη η ταινία του Rene Clair, η οποία εκτός των άλλων αποτέλεσε και τη σκόνη αμφισβήτησης στη δημιουργική πρωτοτυπία του μεταγενέστερου Modern Times. Η κατηγορία δεν είναι αβάσιμη, αρκεί να υπάρξετε αυτόπτες μάρτυρες για να το διαπιστώσετε. Όμως προσωπικά θεωρώ την κατηγορία ανούσια. Τι εστί πρωτοτυπία; Σε ποιο βαθμό αφήνεται το περιθώριο των κοινών τόπων; Γενικά θεωρώ τις παρόμοιες πρακτικές ως οπορτουνιστικά τρικ των εταιρίων παραγωγής. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας!

Στο "À nous la liberté" το πρωταγωνιστικό δίδυμο συνθέτουν δύο κρατούμενοι. Στην κοινή τους προσπάθεια για απόδραση, μόνο ο ένας στέκεται τυχερός, αφού κατά τον ελεύθερο βίο του, απροσδόκητα, αποκτά τεράστια πλούτη με την ιδιότητα του επιχειρηματία. Ο δεύτερος θα δραπετεύσει, κατόπιν ενός μάλλον ανέλπιστου γεγονότος και θα βρει, κατά σύμπτωση, εργασία στο μεγάλο εργοστάσιο του φίλου του. Ένας έρωτας ταλαιπωρεί την καρδιά του, η οποία έχει κατακτηθεί από μια συνάδελφό του. Ενώ η συνάντηση με τον πρώην συγκρατούμενό του θα επαληθεύσει, έστω και επεισοδιακά, το σφιχτό δέσιμο μιας φιλίας, που μέσα από τον αυθορμητισμό της κανιβαλίζει τα ήθη και τα έθιμα της καπιταλιστικής κοινωνίας.

Για την ακρίβεια, ο αναρχικός Rene Clair εξαπολύει μια ξέφρενη σάτιρα κατά της "Νέας βιομηχανιοποιημένης κοινωνίας". Οι αριστερές ιδέες του σκηνοθέτη δεν πολυάρεσαν στα μεγάλα στούντιο αλλά παρά ταύτα η ταινία ήταν η πρώτη μη-αγγλόφωνη που κέρδισε υποψηφιότητα για το βραβείο Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Τώρα, αν κάποιες σκηνές σας φέρουν στο μυαλό τους «Μοντέρνους Καιρούς» του Τσάπλιν, τότε ρίξτε και ένα επιπλέον διάβασμα στο θέμα των μηνύσεων. Ο Clair επέλεξε να μην συμμετάσχει στη δικαστική διαμάχη και δήλωσε για το θέμα ότι αν ο Τσάπλιν τον αντέγραψε, το εκλαμβάνει αυτό ως τιμή.

Η ταινία στο youtube

https://www.youtube.com/watch?v=RJIH1qTXMm0