Strike 1925

Strike 1925

Η Απεργία

Σκηνοθεσία: Sergei M. Eisenstein

Σενάριο: : Grigoriy Aleksandrov, Sergei M. Eisenstein

Είδος: Drama

Διάρκεια: 1 h 22 min

Παίζουν:

Maksim Shtraukh = Κατάσκοπος της αστυνομίας

Grigoriy Aleksand = Εργοδηγός του εργοστασίου

Mikhail Gomorov = Εργάτης

I. Ivanov =  Αρχηγός της Αστυνομίας

Ivan Klyukvin = Επαναστάτης

Aleksandr Antonov = Μέλος της απεργιακής επιτροπής

Είχε ήδη προλάβει να μετακομίσει στην Μόσχα οπού δούλευε ως θεατρικός σκηνοθέτης στην Proletkult ενώ παράλληλα ξεκινούσε να γράφει αναλύσεις πάνω στο μοντάζ και στην θεωρία του κινηματογράφου. Εκείνη την περίοδο του ανατέθηκε ένα μεγαλεπήβολο εγχείρημα, μία σειρά οχτώ ταινιών που είχαν ένα γενικό τίτλο Προς τη Δικτατορία (του Προλεταριάτου). Η πρώτη ταινία αυτής της σειράς ήταν η ?????? (Strike / Stachka / Απεργία) του 1925. Τα επόμενα κεφάλαια που ακολούθησαν ήταν τα Bronenosets Potyomkin (Θωρηκτό Ποτέμκιν) του 1925 και Oktyabr (Οκτώβρης) του 1928, οι υπόλοιπες ταινίες της σειράς δεν γυρίστηκαν τελικά. Παρά την θετική αρχική ανταπόκριση που είχε δεχτεί η Απεργία, η ταινία ξεχάστηκε γρήγορα και χρειάστηκε να περάσουν πάνω από 30 χρόνια για να προβληθεί ξανά.

Η ιστορία διαδραματίζεται στις αρχές του 20^ου αιώνα στην προεπαναστατική Τσαρική Ρωσία. Σε ένα εργοστάσιο υπάρχει έντονη ανησυχία καθώς οι εργάτες νιώθουν πως οι συνθήκες εργασίας είναι αντίξοες, τα χρήματα είναι λίγα και σκέφτονται τρόπους για να αντιδράσουν. Η διοίκηση του εργοστασίου στέλνει χαφιέδες να παρεισφρήσουν στις ομάδες των εργατών ώστε να ενημερώνεται για τις κινήσεις τους αλλά και για να τους προβοκάρουν. Ενώ το κλίμα είναι ήδη τεταμένο ένας εργάτης κατηγορείται πως έκλεψε ένα εργαλείο και θα πρέπει να το πληρώσει από το μισθό του. Καθώς αυτό το κόστος είναι απαγορευτικό για τον ίδιο, αυτοκτονεί. Το περιστατικό αυτό θα είναι και η αιτία που όλοι οι συνάδελφοί του θα ξεσηκωθούν και θα προχωρήσουν σε γενική απεργία. Ο μόνος τρόπος για να κατασταλεί αυτή η μαζική αντίδραση είναι η επέμβαση των Κοζάκων στρατιωτών.

Η Απεργία του Eisenstein αποτελεί ένα πρώτο μοναδικό δείγμα καθαρόαιμης κομμουνιστικής προπαγάνδας. Η εξιδανίκευση της εργατικής τάξης, η ιδέα της συλλογικότητας, η απαίτηση των εργασιακών αιτημάτων και η αδιαλλαξία μίας αστικής κυβέρνησης και του κεφαλαίου είναι οι κεντρικές ιδέες που διέπουν την ταινία. Είναι τόσο κοντά στο πολιτικό μανιφέστο της εποχής και θα μπορούσε να είναι μία μεγαλειώδης προώθηση όλων όσων πρέσβευε η Σοβιετική Ένωση των πρώτων χρόνων. Σαφώς ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην λαϊκή αφύπνιση που αναπόφευκτα έφερε η πρόσφατη Οκτωβριανή Επανάσταε4

Πριν γίνει αναφορά στην τεχνική του Eisenstein, αυτό που έδωσε έμφαση στον ρεαλισμό, εκτός των γεγονότων ήταν και οι ήρωες. Στην ουσία στην Απεργία αλλά και στις επόμενες δύο ταινίες του οι ήρωες είναι απόντες με την κλασσική έννοια του όρου. Επιχειρείται ένας διαφορετικός τρόπος ανάγνωσης του ήρωα και ξεφεύγοντας από τα δυτικά καθιερωμένα ως τότε πρότυπα, η κάμερα απομακρύνεται από τον ουσιαστικά άγνωστο για τον θεατή πρωταγωνιστή και γυρίζει και εστιάζεται στον ίδιο. Μέσα από μία θεατρική ανώνυμη κολεκτίβα, μιας και δεν αναφέρονται ονόματα ηθοποιών απλά γενικά ο θίασος του Proletkult, ο θεατής – λαός βρίσκει τον εαυτό του να πρωταγωνιστεί. Σε μια αίσθηση γενικότερης κομμουνιστικής συλλογικότητας οι ηθοποιοί λειτουργούν απλά ως μέσα έκφρασης και δεν είναι πλέον το επίκεντρο της προσοχής. Αυτό προκαλεί τον θεατή να ταυτιστεί μαζί τους, νιώθει μέλος της εργατικής ομάδας, διαμαρτύρεται όπως εκείνοι, συμφωνεί με τα δίκαια αιτήματά τους, στην ουσία είναι σύντροφός τους. Έτσι ο Eisenstein μένοντας πιστός στις ιδέες της εποχής και απορρίπτοντας την ως τότε κινηματογραφική γλώσσα τοποθετεί το ατομικό συμφέρον ως απόρροια μιας ομαδικής προσπάθειας. Έτσι όντας κοντά στην δικιά του και την κομματική πραγματικότητα προβάλει το συλλογικό με τέτοιο τρόπο που γίνεται προσωπικό βίωμα του καθενός στον βαθμό πάντα που μπορεί να τον επηρεάσει.

Όπως είναι φυσικό ο Eisenstein μετέφερε την θεατρική του εμπειρία στον κινηματογράφο και ίσως βέβαια στο ντεμπούτο του να είναι πιο εμφανής και απροκάλυπτη. Η ταινία είναι χωρισμένη σε έξι κεφάλαια – πράξεις ακολουθώντας μία αυστηρή ακρίβεια. Στα τρία πρώτα κεφάλαια παρατηρεί την ηρεμία του εργοστασίου μέχρι και το ξέσπασμα της απεργίας και το κλείσιμο του εργοστασίου. Στα επόμενα παρατηρούνται τα επακόλουθα της απεργίας και την τελική παρέμβαση της αστυνομίας και του στρατού. Ο σκηνοθέτης πίστευε ακόμα και την εποχή του θεάτρου στο μοντάζ των θεαμάτων, δηλαδή διαφορετικές παραστάσεις και εικόνες μπλεγμένες η μία μέσα στην άλλη που δημιουργούν τελικά διαφορετικά και έντονα συναισθήματα στο κοινό. Μετέφερε αυτή την τεχνική και στον κινηματογράφο, έτσι τα πλάνα του χαρακτηρίζονται από δυναμισμό και έχουν γρήγορο ρυθμό. Τα απότομα κοψίματα του επιτρέπουν να εμπλέκει θεωρητικά αταίριαστες εικόνες δημιουργώντας μία άναρχη αλληλουχία που έχει βέβαια ειρμό και βοηθά ιδιαίτερα τόσο στους ιδεολογικούς συμβολισμούς που απεικονίζει όσο και στην έντονη συναισθηματική και ψυχολογική φόρτιση του κοινού. Ίσως σε ορισμένες σκηνές τα πλάνα να είναι περισσότερο στυλιζαρισμένα από όσο θα έπρεπε αλλά με την βοήθεια της ωμής πραγματικότητας αυτό το αίσθημα κατευνάζεται. Ακόμα όμως και από την πρώτη του ταινία είναι ξεκάθαρος ο ρόλος του Eisenstein, θέλει να εντυπωσιάσει, θέλει να έχει τον απόλυτο έλεγχο του έργου του και να χειραγωγήσει το κοινό του.

Χωρίς αμφιβολία το Θωρηκτό Ποτέμκιν ήταν η ταινία που καθιέρωσε τον Eisenstein παγκοσμίως αυτό όμως δεν αφαιρεί κάτι από το πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε η Απεργία στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του ως σκηνοθέτη. Ο ίδιος βέβαια σε μία έκθεσή του μία δεκαετία μετά την αποκήρυξε γράφοντας πως η ταινία παρέδερνε σε σκουπίδια χυδαίας θεατρικότητας. Άσχετα από την γνώμη του ίδιου του Eisenstein, η Απεργία περιέκλειε όλη την κομμουνιστική ιδεολογία και η ύπαρξή της ήταν προαποφασισμένη όταν λίγα χρόνια νωρίτερα ο Lenin δήλωνε: “Από όλες τις τέχνες, για εμάς ο κινηματογράφος είναι η πιο σημαντική.”

Battleship Potemkin 1925

Battleship Potemkin 1925

Το Θωρηκτό Ποτέμκιν

Σκηνοθεσία: Sergei M. Eisenstein

Σενάριο: Nina Agadzhanova

Είδος: Drama, History, Thriller

Διάρκεια: 1h 15min

Παίζουν:

Aleksandr Antonov = Grigory Vakulinchuk

Vladimir Barskiy =            Commander Golikov

Grigoriy Aleksandrov = Chief Officer Giliarovsky

Ivan Bobrov Ivan Bobrov = Young Sailor Flogged While Sleeping

Mikhail Gomorov = Militant Sailor

Aleksandr Levshin= Petty Officer

Η ασπρόμαυρη κινηματογραφική ταινία του Σεργκέι Αϊζενστάιν (1898 – 1948), σοβιετικής παραγωγής 1925 θεωρείται δίκαια η πληρέστερη ταινία του βωβού κινηματογράφου και ένα από τα αριστουργήματα της έβδομης τέχνης.

Η ταινία υπήρξε παραγγελία της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης προς τον σκηνοθέτη, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα εικοσάχρονα της αποτυχημένης εξέγερσης του 1905 στην τσαρική Ρωσία, που αποτέλεσε προάγγελο της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917. Ο Αϊζενστάιν επικεντρώθηκε σε ένα πραγματικό γεγονός, την εξέγερση στο θωρηκτό Ποτέμκιν (Ποτιόμκιν ακριβέστερα), οι ναύτες του οποίου στασίασαν κατά των αξιωματικών τους και το οδήγησαν στην Οδησσό.

Η ταινία διάρκειας 65 λεπτών αποτελείται από πέντε επεισόδια: «Άνδρες και Σκουλήκια» (οι ναύτες διαμαρτύρονται για το χαλασμένο φαγητό), «Δράμα στο Λιμάνι» (οι ναύτες επαναστατούν), «Ένας νεκρός καλεί για Δικαιοσύνη» (ο λαός της Οδησσού κλαίει το νεκρό αρχηγό), «Τα σκαλιά της Οδησσού» (Οι στρατιώτες του Τσάρου αιματοκυλούν την Οδησσό), και «Συνάντηση με τη ναυτική μοίρα» (οι τσαρικές δυνάμεις ενώνονται με τους στασιαστές του Ποτέμκιν). Ο Αϊζενστάιν χρησιμοποίησε ερασιτέχνες ηθοποιούς για να αποδώσουν καλύτερα τους χαρακτήρες της ταινίας.

Το «Θωρηκτό Ποτέμκιν» είναι ένα κλασσικό δείγμα προπαγανδιστικού κινηματογράφου, υψηλής όμως αισθητικής, με τον κακό τσάρο και τους καλούς επαναστάτες. Δεν είναι τυχαίο ότι ένας από τους θαυμαστές της ταινίας υπήρξε ο διαβόητος Γιόζεφ Γκέμπελς. «Είναι ένα καταπληκτικό φιλμ, χωρίς όμοιό του στην ιστορία του κινηματογράφου. Ένας άνθρωπος χωρίς σταθερό πολιτικό υπόβαθρο, εύκολα θα μπορούσε να γίνει Μπολσεβίκος» είχε δηλώσει ο Υπουργός Προπαγάνδας τουΧίτλερ.Χαρακτηριστική είναι η μουσική από την 11η συμφωνία του Σοστακόβιτς, που στηρίζεται στο παγκόσμια γνωστό επαναστατικό Ρωσικό τραγούδι "Επέσατε θύματα αδέλφια Εσείς σε άνιση μάχη κι αγώνα!" Δείτε το απόσπασμα:

Σε διαφορετικό μήκος κύματος ο γάλλος θεωρητικός του κινηματογράφου Ζαν Μιτρί: «Έργο προπαγάνδας ναι, αλλά με το ευγενέστερο νόημα, που μπορεί να έχει αυτή η λέξη. Όπως όλα τα μεγάλα έργα τέχνης του παρελθόντος, που εκφράζουν μια στιγμή της παγκόσμιας συνείδησης, το “Θωρηκτό Ποτέμκιν” παρουσιάζει την εξόρμηση ενός λαού, που είναι συσπειρωμένος γύρω από την ίδια ιδέα, το ίδιο εθνικό αίσθημα. Ακριβώς όπως υπήρξαν η Ιλιάδα και η Οδύσσεια για τους Έλληνες ή τα ηρωικά μεσαιωνικά έπη για τον Δυτικό Πολιτισμό».

Η κορυφαία στιγμή του έργου θεωρείται το τέταρτο επεισόδιο με το μακελειό στα σκαλιά της Οδησσού, που θεωρείται η καλύτερη σκηνή στην ιστορία του κινηματογράφου. Έχει ως θέμα τη βία που άσκησαν οι άνδρες της Λευκής Φρουράς του Τσάρου εναντίον του λαού. Το διασκορπισμένο και πανικόβλητο πλήθος που κατεβαίνει τρέχοντας τα σκαλιά κι αμέσως μετά οι Λευκοφρουροί, που σχεδόν μηχανικά με στρατιωτικό βηματισμό, κατεβαίνουν πυροβολώντας, παρουσιάζονται από τον Αϊζενστάιν με εναλλαγές πλάνων, που συγκρούονται και αντιπαρατίθενται με μια ρυθμική θαυμαστής ακρίβειας και αποτελεσματικότητας.

Αυτή η σκηνή είναι το καλύτερο παράδειγμα της θεωρίας του Αϊζενστάιν περί μοντάζ. Είναι το λεγόμενο «μοντάζ – ατραξιόν» ή «ιδεολογικό μοντάζ», η άμεση διαδοχή δύο κινηματογραφικών πλάνων, που πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να προκαλεί σοκ στον θεατή. Αυτό το σοκ είναι που θα φωτίσει και θα αποκαλύψει μια ιδέα, ένα συγκεκριμένο σύμβολο. Πολλοί κατοπινοί σκηνοθέτες έχουν αποτίσει φόρο τιμής στη συγκεκριμένη σκηνή, όπως ο Μπράιαν Ντε Πάλμα («Οι Αδιάφθοροι»), Φράνσις Φορντ Κόπολα («Ο Νονός»), Τζορτζ Λούκας («Πόλεμος των Άστρων: Η εκδίκηση των Σιθ»), ενώ κάποιοι άλλοι βρήκαν την ευκαιρία να τη διακωμωδήσουν, όπως ο Γούντι Άλεν («Μπανάνες», «Ο Ειρηνοποιός»), Τζέρι Τζάκερ («Τρελές Σφαίρες 33 1/3») και Τέρι Γκίλιαμ («Μπραζίλ»).

Το «Θωρηκτό Ποτέμκιν» έκανε πρεμιέρα στη Μόσχα στις21 Δεκεμβρίου1925, χωρίς να σημειώσει ιδιαίτερη επιτυχία, γεγονός που στενοχώρησε τον Αϊζενστάιν. Τη δόξα και τη φήμη η ταινία την κέρδισε όταν προβλήθηκε στη Δύση. Στη χώρα μας πρωτοπροβλήθηκε αρκετά καθυστερημένα, στις21 Ιανουαρίου1952.

Master Of The House 1925

Master Of The House 1925

Ο Αφέντης του Σπιτιού

Σκηνοθεσία: Carl Theodor Dreyer

Σενάριο: Carl Theodor Dreyer, Svend Rindom

Είδος: Drama

Διάρκεια: 1h 51min

Μεσότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Παίζουν:

Johannes Meyer = Viktor Frandsen

Astrid Holm            Astrid Holm = Ida - Hans Hystru

Karin Nellemose = Karen

Mathilde Nielsen = Mads - Frandsens tidligere barnepige

Petrine Sonn = Vaskekone

Clara Schønfeld = Fra Kryger - Idas Mor

O Καρλ Θήοντορ Ντράγιερ είναι ο πιο σπουδαίος σκηνοθέτης του Δανέζικου κινηματογράφου, όπου πάντοτε υπήρξε μοναχική προσωπικότητα. Είναι επίσης ένας από τους λίγους διεθνείς σκηνοθέτες που έκαναν τις ταινίες, τέχνη και τις κατέστησαν ένα νέο μέσο έκφρασης για την καλλιτεχνική ιδιοφυΐα. Από τις ταινίες του Ντράγιερ, εφτά γυρίστηκαν στη Δανία, τρεις στη Γερμανία, δύο στη Γαλλία και μία στη Νορβηγία.

Μια απ΄ τις λέξεις κλειδιά στη δουλειά του Ντράγιερ είναι ο πόνος. Ο κόσμος του είναι γεμάτος μάρτυρες. Όμως ο πόνος και το μαρτύριο δεν είναι θεμελιώδη. Είναι μόνο συμπτώματα, αποτελέσματα που προέρχονται απ΄ άλλες αιτίες. Ο πόνος και το μαρτύριο είναι συνέπειες της αδυναμίας, κι η κακία και η επιρροή της στους ανθρώπους είναι το θέμα, που πραγματεύονται οι ταινίες του. Ήδη από την πρώιμη ταινία στην καριέρα του, το 1921, Φύλλα από το Βιβλίο του Σατανά, ο Ντράγιερ ασχολείται με τη δύναμη που ασκεί το κακό στο ανθρώπινο μυαλό. Επανέρχεται στην εξέταση αυτού του ζητήματος, ξανά και ξανά.

Το εικαστικό ύφος του Ντράγιερ χαρακτηρίζεται από την συνεχή και προσεκτική χρήση των κοντινών πλάνων. Οι ταινίες του είναι γεμάτες πρόσωπα. Μ’ αυτόν τον τρόπο κατόρθωνε να αφήνει τους χαρακτήρες του να ξεδιπλώνονται, ενδιαφερόταν κυρίως για τις εκφράσεις που εμφανίζονταν ως αποτέλεσμα πνευματικής διαμάχης. Συχνά, δινόταν έμφαση στον αργό ομαλό ρυθμό, στις ταινίες του Ντράγιερ. Είναι προφανές ότι αυτή η αναβλητικότητα προκύπτει από την επιθυμία να επισφραγίσει τη δράση με μνημειακό χαρακτήρα, παρότι αυτό θα μπορούσε να προσεγγίσει επικίνδυνα την κενή επισημότητα, τον φορμαλισμό.

Κινηματογραφώντας το πάθος σ΄ όλες τους τις εκφάνσεις, ο Καρλ Ντράγιερ προσέγγισε περιοχές ανέγγιχτες και παρθένες στο κινηματογραφικό φακό: η δράση του δεν έχει ως πρώτη ύλη γεγονότα, αλλά συναισθήματα. Εισβάλλει με λεπτότητα και διακριτικότητα στον εσωτερικό κόσμο των ηρωίδων του και κινηματογραφεί τα μαρτύρια της ψυχής και της καρδιάς.

Ο Βίκτωρ Φράντσεν είναι ένας ανάρμοστος άντρας, που τρομοκρατεί τη γυναίκα του και το παιδί του. Η μόνη που μπορεί να του δώσει ένα μάθημα είναι η παλιά του νταντά, που θέλει να τον κάνει να υποφέρει το ίδιο, Η γυναίκα του τον έχει εγκαταλείψει και το μάθημα φαντάζει επιτακτικό.

Η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία του σκανδιναβικού κινηματογράφου της βωβής εποχής. Μόνο στο Παρίσι, παίζονταν σε 57 αίθουσες για τρεις βδομάδες! Ο Carl Theodor Dreyer, με μια πολύ απλή ιστορία, δοκιμάζει την τύχη του και στην σατιρική κομεντί και θριαμβεύει.

Το 1942 έγινε ριμέικ από τον Δανό Jon Iversen, και την Σουηδή Alice O`Fredericks, με τίτλο Tyrannens Fald.

Επαναπροβλήθηκε το 1964 στην χώρα του και του έγινε τιμητική προβολή στο Βερολίνο το 2007. Το 2006 παίχτηκε στην τηλεόραση των ΗΠΑ από μια κόπια με αγγλικούς τίτλους (107 λεπτά) και μουσική συνοδεία άγνωστης προέλευσης.

Poil De Carotte 1925

Poil De Carotte 1925

Σκληρά Χρόνια

Σκηνοθεσία: Julien Duvivier

Σενάριο: Jacques Feyder, Jules Renard ( το μυθιστόρημα)

Είδος: Drama

Διάρκεια: 1h 48min

Μεσότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Παίζουν:

Henry Krauss = Κύριος Lepic

Charlotte Barbier-Krauss = Κυρία Lepic

André Heuzé = François Lepi ( ο Poil de carotte)

Fabien Haziza = Felix

Renée Jean = Ernestine

Lydia Zaréna = Annette

Suzanne Talba = Maria

Yvette Langlais = Mathilde

Η μητέρα του François, η κυρία Lepic, τον μισεί και του έχει κολλήσει τοπαρατσούκλι "Καροτομαλλιάς", λόγο των κόκκινων μαλλιών του. Ο πατέρας του ενδιαφέρεται περισσότερο για την πολιτική και το κυνήγι που είναι μέσα το πάθος του. Παρά την αγάπη του νονού του και της φίλης του Mathilde, η οποία τον αποκαλεί αρραβωνιαστικό της, ο νεαρός Poil de Carotte σκέφτεται να αυτοκτονήσει. Σε μια ιδιαίτερα δύσκολη μέρα, προσπαθεί να κρεμαστεί. Ο κος Lepic σώζει του τη ζωή την τελευταία στιγμή και αντιλαμβάνεται ότι φέρει ευθύνη γι αυτή την κατάσταση. Από αυτή την ημέρα ενώνονται και οι δύο ενάντια στην κακή ιδιοσυγκρασία της κυρίας Lepic.

Ο Julien Duvivier έχει σκηνοθετήσει δύο φορές την ταινία " Poil de Carotte", με αυτή τη βωβή έκδοση να είναι η πρώτη από τις δύο. Ο Duvivier επιλέγει να απομακρυνθεί κάπως από το κείμενο του Jules Renard που είναι, ας θυμηθούμε, μια σειρά από μικρά σκίτσα που απεικονίζουν ένα νεαρό αγόρι που δεν αγαπήθηκε και διώχθηκε από μια τυραννική μητέρα και αγνοήθηκε από τον πατέρα του. Επιδιώκει να δημιουργήσει μια συνεχή ιστορία και ειδικά με την προσθήκη ορισμένων περιττών στοιχείων (όπως η ερωτική σχέση του αδελφού του με μία τραγουδίστρια του καμπαρέ), ο Duvivier κάνει το σύνολο λίγο μπερδεμένο και δεν βρίσκει όλη τη δύναμη του αριστουργήματος του Τζουλς Ρενάρντ. Τείνει επίσης να μας εμφανίσει την κυρία Lepic ως φρικτή καρικατούρα με το μουστάκι της, ενώ αντίθετα η υπηρέτρια είναι πολύ ευχάριστη και συμπονετική. Η ομιλούσα έκδοση που έκανε έξι χρόνια αργότερα ο Duvivier είναι πολύ πιο ισχυρή.

The Unholy Three 1925

The Unholy Three 1925

Οι Τρεις Ανίεροι

Σκηνοθεσία: Tod Browning

Σενάριο: Clarence Aaron, Waldemar Young

Είδος: Sillent, Crime, Drama, Romance

Διάρκεια: 86 λεπτά

Μεσότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Παίζουν:

Lon Chaney = Echo

Mae Busch = Rosie O'Grady

Matt Moore = Hector McDonald

Victor McLaglen = Hercules

Harry Earles = Tweedledee

Είναι μια Αμερικανική βωβή ταινία του 1925 που περιλαμβάνει ένα όργιο εγκλημάτων, σε σκηνοθεσία του Tod Browning και με πρωταγωνιστή τον Lon Chaney.

Η ταινία ξαναγυρίστηκε  το 1930 ως ομιλούσα. Τόσο στην έκδοση 1925 όσο και αυτή του 1930, οι ρόλοι του καθηγητή Echo και του Tweedledee παίζονται από τους Chaney και Earles αντίστοιχα. Οι ταινίες βασίστηκαν στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Clarence Aaron.

Υπόθεση

Τρεις καλλιτέχνες ενός σόου,  ενώνονται μαζί σε ένα "ανίερο" σχέδιο για να γίνουν πλούσιοι. Ο καθηγητής Echo, ο εγγαστρίμυθος, παίζει το ρόλο της κυρίας O'Grady, μιας ευγενικής γιαγιάς που έχει ένα κατάστημα κατοικίδιων ζώων, ενώ ο νάνος Tweedledee παριστάνει το εγγόνι της. Ο Ηρακλής (Victor McLaglen), ο ισχυρός, εργάζεται στο κατάστημα μαζί με τον ανυποψίαστο Hector McDonald (Matt Moore). Η φίλη του Echo, η Rosie O'Grady (Mae Busch), προσποιείται ότι είναι εγγονή της γιαγιάς.

Παραδίδοντας τα κατοικίδια ζώα στους ανυποψίαστους πελάτες, κατασκοπεύουν το χώρο τους, και μετά τους ληστεύουν. Την Παραμονή των Χριστουγέννων, ο John Arlington τηλεφώνησε για να διαμαρτυρηθεί πως ο παπαγάλος που αγόρασε δεν μιλάει πια. Η "γιαγιά" τον διαβεβαιώνει πως θα τον επισκευτεί και ο παπαγάλος όταν την δει θα αλλάξει συμπεριφορά. Η "γιαγιά" τον επισκέπτεται και παίρνει μαζί της τον δήθεν εγγονό της, τον"Little Willie". Εκεί διαπιστώνουν ότι υπάρχει στο σπίτι ένα πολύτιμο κολιέ από ρουμπίνια. και αποφασίζουν να το κλέψουν το ίδιο βράδυ. Καθώς ο Echo είναι πολύ απασχολημένος, οι άλλοι δύο είναι ανυπόμονοι και αποφασίζουν να προχωρήσουν χωρίς αυτόν. Την επόμενη μέρα ο Echo εξοργισμένος διαβάσει στην εφημερίδα ότι ο Arlington σκοτώθηκε και η τρίχρονη κόρη του τραυματίστηκε σοβαρά από ληστές. Ο Ηρακλής δεν δείχνει καμία τύψη, για τον τρόπο που ο Arlington παρακαλούσε για τη ζωή του. Όταν ένας αστυνομικός ανακριτής εμφανίζεται στο κατάστημα, το τρίο φοβάται και αποφασίζουν να παγιδεύσουν τον Έκτορα, κρύβοντας το κόσμημα στο δωμάτιό του.

Εν τω μεταξύ ο Έκτορας προτείνει στην Rosie να την παντρευτεί. Αυτή αρνείται στην αρχή, αλλά τελικά του ομολογεί ότι τον αγαπά, αλλά ντρεπόταν για το σκιερό παρελθόν της. Όταν η αστυνομία τον συλλαμβάνει, η Rosie λέει στο τρίο ότι θα τα μαρτυρήσει όλα, αναγκάζοντάς τους να την απαγάγουν και να φύγουν σε μια καλύβα στο βουνό. Ο Echo παίρνει μαζί του τον μεγάλο πίθηκο του καταστήματος, που τρομάζει τον Ηρακλή.

Την άνοιξη, ο Hector προσάγεται στη δίκη. Η Rosie παρακαλεί τον Echo να σώσει τον Hector, και υπόσχεται να μείνει μαζί του εάν το κάνει. Ο Echo φεύγει για την πόλη, και ο Tweedledee ακούει τον Ηρακλή να ζητά από τη Rosie να φύγει μαζί του και να μοιραστούν τους θησαυρούς. Τότε ο Tweedledee απελευθερώνει τον πίθηκο και αυτός σκοτώνει τον Ηρακλή.

Στη δίκη, ο Echo εμφανίζεται και τα ομολογεί όλα. Τόσο ο ίδιος όσο και ο Hector είναι ελεύθεροι. Όταν η Rosie πηγαίνει στην Echo για να τηρήσει την υπόσχεσή της, αυτός της λέει ότι δεν υπάρχει λόγος να προσποιούνται αφού δεν αγαπιούνται, και να γυρίσει στον  Hector. Ο Echo επιστρέφει στο Σόου του και λέει στου θεατές:

" Αυτή είναι η ζωή φίλοι μου, λίγο γέλιο... λίγο δάκρυ... "

The Lost World 1925

The Lost World 1925

Ο Χαμένος Κόσμος

Σκηνοθεσία: Harry O. Hoyt

Σενάριο: Arthur Conan Doyle, Marion Fairfax

Είδος: Adventure, Fantasy, Thriller

Διάρκεια: 1h 46min

Μεσότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Παίζουν:

Bessie Love = Paula White

Lewis Stone = Sir John Roxton

Wallace Beery = Καθηγητής Challenger

Lloyd Hughes = Ed Malone

Alma Bennett = Gladys Hungerford

Arthur Hoy = Καθηγητής Summerlee

Το Κοινό αγαπά τους δεινόσαυρους.. Ρωτήστε τους δημιουργούς του Jurassic World, σχεδόν remake του γνωστού φιλμ του Steven Spielberg (Jurassic Park), το οποίο έκανε εισπράξεις πάνω από $1.5 δισεκατομμύρια δολάρια. Υπάρχει κάτι σε αυτές τις τεράστιες, οδοντωτές σαύρες, το οποίο ξυπνά τη φαντασία ενός 5χρονου παιδιού μέσα μας...

Έτσι, αν σας άρεσε το Jurassic World, σίγουρα θα λατρέψετε το Lost World του 1925, τον "παππού" των ταινιών με γιγάντια τέρατα... Εμπνευσμένο από το από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ (1912) , η ιστορία του χαμένου κόσμου θα πρέπει να φανεί οικεία σε όποιον έχει παρακολουθήσει ταινίες όπως , King Kong ή το "The Lost World: Jurassic Park"...

Μάλιστα η ταινία περιλαμβάνει και ένα ντοκουμέντο, αφού έστω και για λίγο εμφανίζεται και ο σπουδαίος συγγραφέας του φανταστικού, σερ Arthur Conan Doyle! Στο έργο αυτό του Doyle, βασίστηκε και η ταινία. Το βιβλίο είχε κυκλοφορήσει το 1912 και άφησε άφωνους αναγνώστες και κριτικούς, με το πεδίο της φαντασίας που ανακάλυψε ο συγγραφέας. Η ταινία αυτή της First National Pictures, έξοχο δείγμα του βωβού κινηματογράφου, θεωρείται τμήμα της παγκόσμιας κληρονομιάς μας και βρίσκεται στην λίστα με τις 100 καλύτερες, στην ιστορία του σινεμά!

Βασισμένο σε νουβέλα του Άρθρουρ Κόναν Ντόιλ -του 1912-, το καινοτόμο για την εποχή φιλμ σκηνοθετήθηκε από τον Χάρι Χόιτ, με πρωταγωνιστές τους Μπέσι Λοβ, Λούις Στόουν, Γουάλας Μπίρι και Λόιντ Χιους. Η ιστορία αφορά μια ομάδα ερευνητών από το Λονδίνο που μαθαίνουν πως σε ένα οροπέδιο στον Αμαζόνιο υπάρχουν δεινόσαυροι και αποφασίζουν να ταξιδέψουν ως εκεί προκειμένου να φέρουν έναν από αυτούς πίσω στο Λονδίνο.

Ο πρωτοπόρος Γουίλις Ο’ Μπράιεν κρυβόταν πίσω από την ιδέα με τα εφέ και για να καταφέρει να τους «ζωντανέψει» στο σινεμά συνδύασε μινιατούρες δεινοσαύρων από καουτσούκ με ζωντανά πλάνα ανθρώπων χρησιμοποιώντας διαχωρισμένη οθόνη.

Να σημειωθεί ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια κυκλοφορούσαν διάφορες πετσοκομμένες βερσιόν, που η διάρκειά τους δεν ξεπερνούσε την μία ώρα. Η πρώτη αποκατάσταση της ταινίας την έκανε διαρκείας 92 λεπτών. Η τελευταία αποκατάσταση έγινε το 25016 και η διάρκειά της έγινε 104 λεπτά.

Τους μεσότιτλους της ταινίας τους μετάφρασα στα ελληβικά, τους ενσωμάτωσα στην ταινία .

Die freudlose Gasse (1925)

Die freudlose Gasse (1925)

Δρόμος Χωρίς Χαρά

Σκηνοθεσία = Georg Wilhelm Pabst

Σενάριο: = Hugo Bettauer

Είδος: Drama

Διάρκεια: 2h 5min

Μεσότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Παίζουν:

Asta Nielsen = Maria Lechner

Greta Garbo = Greta Rumfort

Ágnes Eszterházy = Regina Rosenow

Werner Krauss = Metzger von Melchiorstrasse

Henry Stuart = Egon Stirner

Einar Hanson = Lt. Davis

Το ντεμπούτο της Greta Garbo

Ο σκηνοθέτης G. W. Pabst πρώτος έσπασε το αλληλένδετο εξπρεσιονισμού και Γερμανικού κινηματογράφου και καθιέρωσε το Γερμανικό ρεαλισμό.

Στην παρούσα ταινία «Die freudlose Gasse» αν και μετέχουν αρκετοί αξιόλογοι Γερμανοί ηθοποιοί, ξεχωρίζει μια νεαρή από την Σουηδία. Το όνομά της: Greta Garbo!

Η υπόθεση:

Η Βιέννη του μεσοπολέμου, αρχές δεκαετίας του 20, μαστίζεται από την ανέχεια και την φτώχια. Οι ταινία επικεντρώνεται στους κατοίκους της «Θλιβερής οδού» και συγκεκριμένα στις οικογένειες του ανάπηρου Λέχνερ με την κόρη του Μαρή και του ...ανώτερου δημοσίου υπαλλήλου Ρούμφορτ με τις δύο κόρες του, την Γκρέτε και την Μαριάντλ.

Ο Λέχνερ, αν και ανάπηρος φέρεται πολύ αυταρχικά και βάναυσα στην κόρη του Μαρή η οποία ως μόνη λύση στα προβλήματά της βλέπει το να παντρευτεί τον Έγκον, τον άνθρωπο που αγαπά. Αυτός όμως, εργαζόμενος ως γραμματέας σε κερδοσκόπους, έχουν πάρει τα μυαλά του αέρα και το μόνο που τον απασχολεί είναι να πιάσει την καλή με καμιά κομπίνα και όχι να κάνει γάμους και οικογενειακή ζωή.

Ο Ρούμφορτ πάλι λαβαίνει ειδοποίηση από την υπηρεσία του ότι για λόγους αναδιάρθρωσης, προσφέρεται ενδιαφέρον πακέτο σε όσους υπαλλήλους θελήσουν να αποχωρήσουν οικιοθελώς από την υπηρεσία. Συγκεκριμένα τους προσφέρεται προκαταβολικά οι μισθοί των δύο επομένων ετών. Ο Ρούμφορτ δέχεται την προσφορά και καταθέτει όλα του τα χρήματα στο χρηματιστήριο με την ελπίδα πως θα γίνει πλούσιος. Στο χώρο του χρηματιστηρίου όμως κυριαρχούν κομπιναδόροι και κερδοσκόποι οι οποίοι ανεβοκατεβάζουν τις μετοχές για να κερδοσκοπήσουν. Έτσι ο άτυχος πατέρας αφού έχασε την δουλειά του, τώρα χάνει και όλα του τα χρήματα, με αποτέλεσμα αυτός και οι δύο κόρες του να λιμοκτονούν.

Υπάρχουν όμως και άνθρωποι στην οδό Μελαγχολίας που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα. Ο ένας είναι ο χασάπης ο οποίος τυραννά τον κόσμο και εκμεταλλεύεται τις γυναίκες για να τις εφοδιάσει με ένα κομμάτι κρέας.

Η άλλη είναι η κυρία Γκράιφερ, η οποία για προκάλυψη διατηρεί μια μπουτίκ ρούχων, στην πραγματικότητα όμως κερδίζει ως προαγωγός που αναλαμβάνει να πείσει απελπισμένα κορίτσια να δεχτούν την συνέρευσή τους με πλούσιους πελάτες της, ταυτόχρονα διατηρεί και ένα χώρο διασκέδασης όπου, εκεί συγκεντρώνεται η ανήθικη πελατεία της και περιμένει να τους προμηθεύσει απελπισμένες γυναίκες.

Η μεγάλη κόρη του Ρούμφορτ, η Γκρέτε, εργάζεται σε ένα γραφείο και το αφεντικό της την λιγουρεύεται. Όταν αυτή αποκρούει σθεναρά τις ορέξεις του, αυτός θυμώνει και την διώχνει. Η δυστυχισμένη λοιπόν οικογένεια, μετά την απώλεια του εισοδήματος του πατέρα, χάνει και το πενιχρό μισθό της Γκρέτε. Η μικρή αδελφή της οδύρεται γιατί δεν μπορεί να χορτάσει με σκέτο λάχανο, ο δέ πατέρας πέφτει άρρωστος και ο γιατρός λέει πως αν αυτός ο άνθρωπος δεν τρέφεται κανονικά, δεν θα μπορέσει να ξεπεράσει το πρόβλημα υγείας του. Στην κατάσταση που έχει περιέλθει η Γκρέτε και η οικογένειά της, το μόνο που της απομένει είναι να πέσει στα νύχια της κυρίας Γκράιφερ!

Να προσθέσω ότι οι μεσότιτλοι αυτοί προέρχονται από μετάφραση των αυθεντικών Γερμανικών μεσότιτλων. Όχι τίποτε άλλο, αλλά μερικοί που γνωρίζουν μόνο Αγγλικά, κοιτάζουν την μετάφραση της μετάφρασης και κάνουν αρνητικά σχόλια για την δουλειά μου. Δεν υποστηρίζω ότι είμαι ό τέλειος μεταφραστής. Κάθε άλλο. Προέρχομαι από τον τεχνολογικό και όχι τον λογοτεχνικό τομέα. Κάθε καλόπιστη υπόδειξη είναι καλοδεχούμενη, αλλά όχι και κάθε κακόπιστη.

Variété (1925)

Variété (1925)

ΒΑΡΙΕΤΕ

Σε σκηνοθεσία του Ewald André Dupont 
Μετάφραση μασοτίτλων: Γιάννης από Ανάβυσσο

Το 1956 η ταινία Βαριετέ (Trapeze) με τους Burt Lancaster, Tony Curtis και Gina Lollobrigida  μας είχε ξετρελάνει σαν πιτσιρικάδες. Ψάχναμε στης αυλές μας να βρούμε τίποτε σωλήνες και σίδερα που θα παίζαν τον ρόλο μονόζυγου και να μπορέσουμε να επαναλάβουμε τα συγκλονιστικά ακροβατικά νούμερα της ταινίας. Μερικές δεκαετίες αργότερα, και ψάχνοντας τις ταινίες του βωβού κινηματογράφου, διαπιστώνω ότι η ταινία του 1956 δεν ήταν και τόσο πρωτότυπη. Η κύρια ιδέα της ταινίας είναι κλεμμένη από αυτής του 1925: “Variete”. Ένας από τους λόγους που δεν με πολύτραβάνε oι σύγχρονες ταινίες είναι ότι λόγο του ότι έχω παρακολουθήσει πολλές παλιές,  διαπιστώνω πως πολλές από τις νέες περιέχουν κλεμμένες ιδέες από τις παλιές, γεγονός που με ξενερώνει!

Να αναφέρουμε λοιπόν τα σχετικά για την ταινία του 1925 «Variete». Πρόκειται για Γερμανική ταινία που αρχικά είχε μήκος 2.844 μέτρα. Στην Αμερική το θέμα της σκανδάλισε και θεωρήθηκε ανήθικο με αποτέλεσμα να κοπούν κάμποσα μέτρα της ταινίας. Και έτσι πετσοκομμένη όμως σημείωσε μεγάλη επιτυχία και αναγορεύτηκε ως η ταινία της χρονιάς! Οι πόρτες του Χόλυγουντ άνοιξαν για τον σκηνοθέτη Ewald André Dupont, αυτός όμως δεν μπόρεσε να επαναλάβει καμία παρόμοια επιτυχία και κατέληξε να κάνει B-movies ταινίες.

Το σενάριο της ταινίας ξεκινά με τον διευθυντή φυλακών να ανακοινώνει σε έναν κατάδικο ότι έχει υποβληθεί αίτηση χάριτος γι αυτόν και πρέπει μα γνωμοδοτήσει και ο ίδιος περί τούτου. Προκειμένου λοιπόν να λάβει την απόφασή του ρωτά τον κατάδικο μήπως άλλαξε γνώμη και είναι τώρα πρόθυμος να μιλήσει, δεδομένου ότι όπως φαίνεται κατά την δίκη και επί 10 χρόνια δεν έχει αρθρώσει λέξη για τους λόγους που τον έκαναν να εγκληματήσει. Τότε αυτός για πρώτη φορά σπάει την σιωπή του και αφηγείται την ιστορία του.

Ο Μπος λοιπόν (Emil Jannings ) - έτσι λεγόταν ο κατάδικος - ήταν με την γυναίκα του ακροβάτες του τσίρκου. Κάποιο ατύχημα του συνέβη όμως και αναγκάστηκε να αποσυρθεί και να γίνει ιδιοκτήτης ενός φτηνιάρικου θεάματος που εμφανίζεται στα πανηγύρια και παρουσιάσει ένα σόου με υποτίθεται «σέξι» κορίτσια. Μέσα του όμως τον τρώει το σαράκι κάποια στιγμή να επιστρέψει στην παλιά του δουλειά. Κάποτε ένας φίλος του καπετάνιος του παρουσιάζει μια νεαρή χορεύτρια, την Berta-Marie ( Lya De Putti ) την οποία είχε παραλάβει μαζί με την μητέρα της σε κάποιο ταξίδι. Η μητέρα όμως κατά την διάρκεια του ταξιδιού πέθανε και η κοπέλα έμεινε ορφανή και μόνη στον κόσμο. Ζητά δε από τον Μπος να εκμεταλλευτεί τις χορευτικές ικανότητες της κοπέλας και να την βολέψει κάπου στο σόου του. Αυτός εντυπωσιάζεται από την εξωτική ομορφιά της κοπέλας και τον αισθησιακό χορό της, την προσλαμβάνει και αυτή αναδεικνύεται αστέρι πρώτου μεγέθους στον χορό. Τότε αυτός ξελογιάζεται μαζί της, εγκαταλείπει γυναίκα και παιδί και φεύγει μαζί της στο Βερολίνο όπου αφού την εκπαιδεύει σαν ακροβάτησα πραγματοποιεί μαζί της το όνειρό του, επανερχόμενος στον χώρο του θεάματος ως ακροβάτης.

Και κάποτε καταφθάνει για εμφανίσεις στο Βερολίνο ένας διάσημος ακροβάτης, ο Αρτινέλι. Αυτός όμως δηλώνει ότι δυστυχώς πρέπει να ακυρωθούν οι εμφανίσεις του διότι στην τελευταία του εμφάνιση στο Λονδίνο τραυματίστηκε ο αδελφός και συνεργάτης του. Τότε κάποιος τον πείθει να προσλάβει ως βοηθό τον Μπος και την σύντροφό του, διότι ο Μπος θα είναι ο ιδανικός συνεργάτης του Αρτινέλι. Πράγματι τον πείθει και οι τρεις τους σχηματίζουν το τρίο Αρτινέλι και θριαμβεύουν στα θεαματικά τους ακροβατικά νούμερα, ιδίως στο εντυπωσιακό σάλτο μορτάλε με τριπλό άλμα του Αρτινέλι.

Ο ερωτύλος όμως Αρτινέλι έχει εντυπωσιαστεί με την ομορφιά της Berta-Marie και της την πέφτει. Αυτή στην αρχή αντιστέκεται αλλά στο τέλος υποκύπτει στην μεγάλη του επιμονή.

Όταν ο Μπος αντιλαμβάνεται ότι η κοπέλα του τον απατά, θολώνει το μυαλό του και γίνεται ότι γίνεται.

Με τα σημερινά κριτήρια η ταινία δεν είναι παρά ένα τετριμμένο μελό. Την εποχή όμως εκείνη το κοινό πάθαινε παροξυσμό για τέτοιου είδους μελό και η ταινία αποθεώθηκε. Η ταινία έκανε πάταγο στην Ευρώπη και στην Αμερική αν και πετσοκομμένη από την λογοκρισία παίχτηκε για πάνω από έξι εβδομάδες στο Ριάλτο στην Νέα Υόρκη. Ανακηρύχτηκε η ταινία της χρονιάς το δε N.Y. Time την συμπεριέλαβε στις δέκα κορυφαίες ταινίες του 1926.

Για τον Emil Jannings να πούμε ότι ξεκίνησε ως ηθοποιός του θεάτρου καιν κατόπιν μετεπήδησε στο σινεμά και μετείχε σε αρκετές επιτυχημένες ταινίες όπως στις «Μανταμ Μποβαρή», «Η Γυναίκα του Φαραώ», κ.α. Αλλά μεγάλη ήταν η επιτυχία της συνεργασίας του με τον Murnau στην ταινία "Ο Τελευταίος Άνδρας" όπου και αναγορεύτηκε ως ο σπουδαιότερος ηθοποιός του κόσμου! Με την φήμη που απέκτησε κατάφερε μια προνομιούχο σύμβαση με την Paramount το 1927. Η τραχιά Γερμανική προφορά του όμως δεν του επέτρεψε να συνεχίσει την καριέρα του όταν ο κινηματογράφος έγινε ομιλών. Επέστρεψε στην Γερμανία όπου μετείχε στην ταινία «Γαλάζιος Άγγελος» και αργότερα συμμετείχε σε ταινίες που προπαγάνδιζαν το Ναζιστικό καθιστός. Όταν οι σύμμαχοι μπήκαν στο Βερολίνο τους υποδέχτηκε κρατώντας τα βραβεία και τις διακρίσεις που απεκόμισε στην Αμερική για να τους δείξει ότι στην πραγματικότητα ήταν συνδεδεμένος με τους δυτικούς συμμάχους. Προτίμησε να αποσυρθεί από την ενεργό δράση του ηθοποιού για να ξεχαστεί το παρελθόν του. Πέθανε το 1950 από κύρωση του ήπατος.